Search the Community

Ο Jacques Tardi δημιούργησε το Goddamn this War! (Putain de Guerre! γαλλιστί) για τα θύματα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή η προσήλωσή του με το θέμα αυτό (θυμίζω το αριστουργηματικό It was the War of the Trenches), προέρχεται από την ιστορία της οικογένειάς του: και οι δύο παππούδες του πολέμησαν στον «πόλεμο που θα τελείωνε όλους τους πολέμους». Ο ένας σκοτώθηκε, ο άλλος επέστρεψε σπίτι του, αλλά ποτέ δεν μιλούσε για τη φρίκη που έζησε. Το Goddamn this War! δεν είναι ένα αμιγές κόμικ. Το 30% περίπου αποτελείται από σχετικά ντοκουμέντα και μια αναδρομή του ιστορικού Jean-Pierre Verney. Όταν άρχισε να εκδίδεται το 2008 από την Casterman, έβγαινε ανά κεφάλαιο σε μέγεθος εικοσασέλιδης εφημερίδας. Κάθε τεύχος κάλυπτε έναν χρόνο του πολέμου και συνοδευόταν από τα κείμενα του Verney. Η αγγλόφωνη συγκεντρωτική έκδοση, της Fantagraphics φυσικά, είναι λογικά παρόμοια με την αντίστοιχη γαλλική και συμπεριλαμβάνει τα του Verney στο τέλος. Ως προς την μορφή δεν μοιάζει με το It was the War of the Trenches, παρά την ταύτιση του αντιπολεμικού μηνύματος. Μόνο αφήγηση υπάρχει, οι διάλογοι απουσιάζουν παντελώς. Κάθε καρέ είναι μια μεμονωμένη «ιστορία» και η εναλλαγή μεταξύ των καρέ ακολουθεί ως επί το πλείστον τη μετάβαση σκηνή-προς-σκηνή που θα 'λεγε κι ο Scott McCloud. Υπό αυτή την έννοια, μοιάζει περισσότερο με ντοκιμαντέρ, παρότι νομίζω ότι κάποιες «ιστορίες» είναι βγαλμένες από το μυαλό του Tardi. Όπως κι αν έχει, βασικός σκοπός του δημιουργού είναι να μας περάσει τον τρόμο που διάβρωνε λεπτό το λεπτό τους στρατιώτες των χαρακωμάτων. Και τα καταφέρνει. Χωρίς διακρίσεις. Στα μάτια του Tardi, οι Γάλλοι υπέφεραν το ίδιο με τους Γερμανούς, τους Άγγλους και τους Σκωτσέζους, έρμαια στα χέρια μοναρχών, πολιτικών και κεφαλαιοκρατών που από την θαλπωρή των γραφείων τους κραύγαζαν υπέρ της συνέχισης του πολέμου. Σε χειρότερη μοίρα ίσως να βρίσκονταν μόνο οι Σενεγαλέζοι, οι Ινδοί και οι άλλοι λαοί που μάτωναν για τα συμφέροντα των λευκών τους αφεντικών. Εικαστικά, πρόκειται για έναν ώριμο Tardi, με βρώμικες και αδρές γραμμές. Η πρώτη σελίδα είναι πολύχρωμη. Ο πόλεμος βρίσκεται στην αρχή του, οι Γάλλοι πεζικάριοι με τις γελοία πολύχρωμες στολές τους πορεύονται σε καταπράσινα λιβάδια, ενώ οι Γερμανοί τυφεκιοφόροι παρελαύνουν όλο αυτοπεποίθηση στις λεωφόρους του Βερολίνου. Όσο γυρνάνε οι σελίδες και μαζί τους περνάνε οι μήνες, τα ζωηρά χρώματα δίνουν την θέση τους σε μουντούς τόνους που σπάνε μόνο από το κόκκινο των εκρήξεων και του αίματος. Στο τέλος του βιβλίου, το χρώμα της ειρήνης δεν επανέρχεται πλήρως. Γιατί παρά τα παράσημα και τις ιαχές της νίκης, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια στρατιώτες έμειναν ακρωτηριασμένοι, τυφλοί, με εκτεταμένα εγκαύματα ή μόνιμα ψυχολογικά προβλήματα.