Search the Community

Τίτλος Πρωτότυπου: Les armées du Conquérant (Les Humanoïdes Associés, 1977), Arn: 1. La vengeance d'Arn (Les Humanoïdes Associés, 1981), Arn: 2. Le triomphe d'Arn (Les Humanoïdes Associés, 1987) Ένα οπτικά εντυπωσιακό κόμικ, το οποίο συγκεντρώνει τρεις συνεργασίες του σεναριογράφου Ζαν-Πιέρ Ντιονέ, συνιδρυτή του ιστορικού περιοδικού Métal hurlant) και του σχεδιαστή Ζαν-Κλοντ Γκαλ με συμβολή στο σενάριο ορισμένων από αυτών του Φιλίπ Πικαρέ. Οι τρεις αυτές συνεργασίες κυκλοφόρησαν αυτόνομα στη Γαλλία τα έτη 1977, 1981 και 1987 αντίστοιχα και μάλιστα ασπρόμαυρες. Στη συνέχεια, και μετά τον πρόωρο θάνατο του Γκαλ το 1994 σε ηλικία μόλις 52 ετών, οι ιστορίες επιχρωματίστηκαν και κυκλοφόρησαν σε ενιαίο άλμπουμ στα αγγλικά το 2017 από τη Humanoids. Αυτή είναι και η έκδοση, που διάβασα και πάνω στην οποία γίνεται η παρουσίαση. Το πρώτο μέρος ("Les armées du Conquérant", στα αγγλικά "Conquering Armies" ή σκέτο "Armies"), αποτελείται από διάφορες μικρές ιστορίες, που όλες έχουν ένα κοινό στοιχείο: ένας κατακτητικός στρατός φτάνει σε μια άγνωστη χώρα και εξαιτίας ενός υπερφυσικού ή δυσεξήγητου γεγονότος, ο στρατός ή ένα τμήμα του καταρρέει και οι στρατιώτες πεθαίνουν ή τρελαίνονται, κατακτημένοι και οι ίδιοι από μια πανάρχαιη δύναμη, στην οποία δεν μπορούν να αντισταθούν. Η γλώσσα είναι αφαιρετική, σχεδόν ποιητική κάποιες φορές και όλες οι ιστορίες αφήνουν μια αίσθηση ματαιότητας, ενώ είναι χαρακτηριστικό, ότι ξεκινάνε σχεδόν όλες με μια παρόμοια πρόταση. Το δεύτερο και το τρίτο μέρος ("La vengeance d'Arn" και "Le triomphe d'Arn" στα γαλλικά, "Arn's Revenge" και τα δύο μέρη στα αγγλικά) αφηγούνται την ιστορία του (σωστά μαντέψατε! ) Αρν, ο οποίος ήταν γιος ενός πολέμαρχου, απήχθη και φυλακίστηκε από τους εχθρούς, δραπέτευσε, εκδικήθηκε τους βασανιστές του και τελικά γνώρισε κ εκείνος την αναπόφευκτη μοίρα όλων των ανθρώπων... ή μήπως όχι;;; Το πρώτο μέρος του κόμικ είναι γοητευτικό, οι ολιγοσέλιδες και αυτοτελείς ιστορίες έχουν μια περίεργη σαγήνη και το γεγονός, ότι η αφήγηση είναι ιδιόρρυθμη τις βοηθά να αποκτήσουν μια σχεδόν μεταφυσική, αλληγορική διάσταση. Η ιστορία του Αρν, από την άλλη, χωρίς να είναι κακή, είναι σαφώς πιο κλισαρισμένη και ως ένα βαθμό προβλέψιμη. Το σχέδιο του Γκαλ, όμως, είναι απίστευτο! Απίστευτο! Ρεαλιστικό, με αδιανόητη προσοχή στη λεπτομέρεια, ειδικά στις σκηνές πλήθους, όπου φαίνεται πώς έχει σχεδιάσει εκατοντάδες φιγούρες, τρομερά κτήρια και τοπία με ασύλληπτες συνθέσεις, είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά σχέδια, που έχω δει ποτέ στη ζωή μου, πραγματικό οφθαλμόλουτρο. Η σκηνοθεσία του είναι πολύ επιτυχημένη και δείχνει του ανθρώπους μικρούς και ασήμαντους μπροστά στα κτήρια και στα τοπία, συμβάλλοντας αποφασιστικά στη γενικότερη ιδέα του κόμικ. Ίσως το σενάριο να μη σας πει πολλά, αλλά το σχέδιο φαντάζομαι, ότι θα σας κάνει να χαζέψετε για ώρα. Τα χρώματα του κόμικ είναι εντυπωσιακά και αναδεικνύουν το σχέδιο του Γκαλ. Αναρωτιέμαι, πώς θα το χρωμάτιζε ο ίδιος... Παραθέτω και ασπρόμαυρες σελίδες, για να δούμε το σχέδιό του χωρίς χρώμα. Για την έκδοση, τα έγραψα στην αρχή, προσθέτω απλά, ότι η αγγλική έκδοση είναι με μαλακό εξώφυλλο και περιέχει πρόλογο του Ντιονέ και επίλογο από τον Πατ Μιλς. Δεν γνωρίζω, εάν υπάρχει κι άλλη έκδοση στα αγγλικά ή στα γαλλικά. Όλες οι εικόνες είναι από το Ίντερνετ. Πηγές για περαιτέρω μελέτη: Συνέντευξη του Ντιονέ στο The Comics Journal

Η ζωή της Chloe, ανύπαντρης γυναίκας με μία κόρη, είναι η επιτομή της κούρασης. Ανάμεσα στις δουλειά της σε ένα supermarket, στο όνειρο της (να γίνει σχεδιάστρια ρούχων) το οποίο δεν γίνεται ποτέ πραγματικότητα, και στους μόνιμους καυγάδες της με την έφηβη κόρη της και την μητέρα της, τίποτα δεν της πηγαίνει καλά. Μετά όμως από ένα one-night stand με τον Heath, ξαφνικά όλα βελτιώνονται. Ταυτόχρονα όμως εμφανίζονται φαντάσματα στο σπίτι της. Και τα φαντάσματα αυτά φαίνεται να την γνωρίζουν. Και ξαφνικά, σαν να νιώθει να χάνει πράγματα από τη ζωή της, περιστατικά, φιλίες, ίσως και την ίδια της την κόρη; Και όλα αυτά χάνονται για το καλό της; Και τι ρόλο παίζει ο Heath σε όλα αυτά; Είναι τελικά κάτι παραπάνω από άνθρωπος; Είναι θεός ή μήπως κάτι άλλο; Κάτι πιο σκοτεινό; Κάτι.... αδηφάγο; Ενδιαφέρουσα θεώρηση, μια ιστορία η οποία δεν είναι χιλιοειπωμένη. Έχει κάτι φρέσκο, έχει προβληματισμό, έχει αγωνία, έχει gore, έχει και λίγο διδακτισμό για να μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για αμερικάνικο κόμικ. Με ευρωπαϊκές ανησυχίες όμως, λόγω Humanoids. Ο Tim Seeley είχε μια αρκετά έξυπνη ιδέα, και την πήγε μέχρι ένα αρκετά καλό σημείο, όχι χωρίς προβληματάκια και όχι χωρίς περιττούς πλατειασμούς προς το τέλος, αλλά το μίγμα slice of life με horror, και ταυτόχρονα με έξυπνη χρήση της γλώσσας, κάνει όλο το κόμικ ένα αρκετά ενδιαφέρον ανάγνωσμα. Αγγίζοντας θέματα όπως μονογονεϊκές οικογένειες, δεύτερες ευκαιρίες στη ζωή, ο διττός ρόλος της γυναίκας/μάνας, καταλήγει σε έναν καλοζυγισμένο συνδυασμό, ο οποίος και σε ωθεί να γυρίζεις τις σελίδες αλλά και να σου μένει κάτι στο τέλος. Και όταν όλα έρχονται σε σχέση και σύγκρουση με τον ανίκητο αντίπαλο που είναι ο χρόνος, και όταν αυτός παίρνει τον σημαντικότερο ρόλο στο ταξίδι που λέγεται ζωή, όλα έρχονται και κλείνουν όμορφα, γλυκόπικρα, αν και λίγο εξευγενισμένα, γιατί όπως και να το κάνουμε, μιλάμε πάντα για ένα αμερικάνικο κόμικ στην ουσία του. 2η συνεργασία του Ηλία Κυριαζή με τον Seeley, μετά το The Crow: Lethe. Και εδώ, μιας και κάνει και το χρώμα, αποσαφηνίζονται οι αρετές και τα αδύναμα στοιχεία στο σχέδιο του Έλληνα δημιουργού, στα δικά μου μάτια τουλάχιστον. Και αυτό που είναι πολύ θετικό, βασικά αυτό που μου άρεσε υπερβολικά για άλλη μια φορά, είναι το διαρκές παιχνίδι με τα πανελ που κάνει, και πιο εντυπωσιακό το πόσο επιτυχημένα το κάνει. Δεν βρήκα στο internet φωτογραφίες από τα splash για να τα ανεβάσω εδώ, αλλά πιστέψτε με, είναι πολύ δύσκολα, είναι πολύ ευφάνταστα και, παρ' όλα αυτά, είναι πλήρως λειτουργικά και εύκολα κατανοητά. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί καταφέρνει και να εντυπωσιάσει, και να αλλάξει οπτικά την αφήγηση, αλλά και να μπορεί ο αναγνώστης να τον παρακολουθήσει. Πράγμα καθόλου εύκολο, το οποίο πολλές φορές πασίγνωστοι σχεδιαστές δεν το καταφέρνουν. Σε αυτό το σημείο του αξίζουν άπειρα μπράβο. Το υπόλοιπο του σχέδιο είναι στο γνωστό του στυλ, αυτό το μείγμα ρεαλιστικού και καρτουνίστικου, το οποίο αν και δεν είναι προσωπικά το αγαπημένο μου, λόγω ικανότητας, λειτουργεί καλά και δεν αποσυντονίζει. Σε αυτό που έχω ένσταση, και πάλι δεν είναι εύκολα κατανοητό από τις σελίδες που βρήκα και ανέβασα εδώ, είναι η επιλογή της παλέτας του. Αρκετά "ξεβαμένα"¨χρώματα, και το κόκκινο, και το μπλε, και το σιελ του, με ειδικά το πρώτο, σε κάποιες σκηνές gore, να κάνει bleed από φιγούρα σε φιγούρα και να μπερδεύει. Φαντάζομαι ότι δεν επέλεξε "φωτεινές" αποχρώσεις, γιατί, σε συνδυασμό με το στυλ του, ίσως να έχανε την ατμόσφαιρα που ήθελε να περάσει. Θα προτιμούσα να έβλεπα την οπτική κάποιου άλλου, μόνο κολορίστα, ο οποίος ίσως να αντιμετώπιζε το project με άλλη ματιά. Original graphic novel λοιπόν, για πρώτη φορά πιστεύω από έλληνα σχεδιαστή στο εξωτερικό. Γύρω στις 120 σελίδες, κυκλοφόρησε κατευθείαν σε paperback μορφή τον Φεβρουάριο. Συνολικά, είναι αρκετά αξιόλογο, με τα θεματάκια, αλλά περνάει άνετα την βάση και σου αφήνει πραγματάκια, και σεναριακά και σχεδιαστικά. Ένα 7,5/10, καλό και τίμιο. Μπορώ να πω ότι ήταν ένα αρκετά ευχάριστο και απολαυστικό ανάγνωσμα, προτιμήστε το!!!

O Mick και η Nina είναι ζευγάρι. Ζευγάρι που δεν βλέπεται συχνά λόγω των πολλών ωρών που δουλεύει ο Mick σε μια περιβαλλοντική οργάνωση για τη προστασία των ωκεανών. Ο Mick και η Νίνα χωρίζουν. 13 χρόνια μετά, βρισκόμαστε στο 2038. Ο Mick δουλεύει ως ναυαγοσώστης και έχει παντρευτεί μια γυναίκα, η οποία αναρρώνει από ένα τρομακτικό αυτοκινητιστικό ατύχημα και έχει αυτοκτονικές τάσεις. Η Nina δουλέυει ως σχεδιάστρια μόδας και είναι παντρεμένη με ένα στέλεχος μιας εταιρίας η οποία πουλάει αφαλατωμένο νερό στην κυβέρνηση.Ο Mick χρειάζεται χρήματα για τις θεραπείες της γυναίκας του. Η εταιρεία στην οποία δουλεύει ο άντρας της Nina, μολύνει στην πραγματικότητα τις θάλασσες. Ο Mick έχει ακόμα επαφές με οικολογικές οργανώσεις, από αυτές που αποκαλούνται οικολογικοί τρομοκράτες. Το εργοστάσιο αφαλάτωσης είναι ένα οικολογικό έγκλημα. Οι ζωές του Mick και της Nina, συνεχίζουν να συνδέονται, εμμέσως. Γαλλικό κόμικ, με τις γαλλικές παραξενιές του και τις γαλλικές ευαισθησίες του. Το ξέρω, πλέον, ότι μπαίνοντας, ειδικά αν έχω καιρό να διαβάσω κάποιο BD, πρέπει να δείξω υπομονή μέχρι να ξανα-εγκλιματιστώ. Επειδή, είναι διαφορετικός ο ρυθμός, διαφορετική η λογική, διαφορετική η κουλτούρα και, γενικότερα, διαφορετική η προσέγγιση ενός Γάλλου δημιουργού από αυτή ενός Αμερικάνου ή ενός Άγγλου. Και εδώ, ο Jaquen Salaun, ξεκινά με τις πρώτες 40-50 σελίδες να μην συμβαίνει απολύτως τίποτα, και απλά να μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις, τις επιθυμίες και τους φόβους των πρωταγωνιστών. Παρουσιάζοντας τους μάλιστα σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους, και με λίγο exposition για το τι γίνεται, που , πότε και γιατί, προσωπικά με κούρασε. Αφού ξεπέρασα όμως, ουσιαστικά το 1/5 του κόμικ, αρχίζουν να αποκαλύπτονται οι στόχοι του καθενός, γιατί είναι όπως είναι, και γενικά αρχίζει να αποκτά η ιστορία κάποιο ρυθμό. Πέρα από εσωτερικές και μη αναζητήσεις, θίγονται και αγγίζονται θέματα οικολογίας, καπιταλιστικής οικονομίας και το που πηγαίνουμε ως είδος και ως πλανήτης. Ακροθιγώς βέβαια τα περισσότερα, γιατί, στο κέντρο, αλλά και στην κατάληξη εν τέλει, έχουμε ουσιαστικά μια ιστορία αγάπης, μια ιστορία αποξένωσης, μια ιστορία για την ανάγκη της επανασύνδεσης με τη φύση αλλά και τον ίδιο τον άνθρωπο στην αρχική του έκφανση. Και μια ιστορία αποχωρισμού, η οποία, όπως είναι σωστό, δεν οδηγεί (σχεδόν) ποτέ στην επανασύνδεση. Το σχέδιο είναι και αυτό το οποίο κάνει τη διαφορά στο συγκεκριμένο κόμικ. Στυλιζαρισμένο αρκετά, λιτό και πλούσιο ταυτόχρονα, όμορφο και προσεγμένο. Χρώματα κατά βάση παστέλ, με κάποιες νέον αποχρώσεις στα κόκκινα κυρίως, σου μεταδίδει την αίσθηση μιας, όχι πολύ μακρινής, μελλοντικής πραγματικότητας. Η πόλη βρίσκεται στο προσκήνιο, μουντή, συχνά βρεγμένη, καθοριστικός παράγοντας επιρροής και καταλύτης στις διαθέσεις των πρωταγωνιστών, οι φιγούρες των οποίων είναι καλοσχεδιασμένες και αν όχι ιδιαίτερα πλαστικές, σίγουρα αρκετά εκφραστικές. Χωρίς βρωμιά όμως, χωρίς φασαρία, σαν ένα εξευγενισμένο Blade Runner, το οποίο σε βαραίνει υποσυνείδητα, χωρίς να στο δείχνει. Ένας σκληρόδετος τόμος 200+ σελίδων, ο οποίος με άφησε με τελείως διαφορετικά συναισθήματα στο τέλος, από όταν το ξεκίνησα. Χωρίς να το κατατάσσω στην κατηγορία των must-read, είναι όμως κάτι το οποίο, αν του του επιτρέψεις, θα σου αφήσει και αυτό πραγματάκια. Ένα απροσδόκητο 7/10.

Καταρχάς, πρόκειται για Moebius και Jodorowsky. Αυτό φυσικά σημαίνει μπόλικο σουρεαλισμό τόσο σε σχέδιο όσο και σε σενάριο. Αν δεν είστε οπαδοί του κινήματος μη στεναχωριέστε, αυτό το κόμικ έχει τη μικρότερη δόση που μπορούν να προσφέρουν οι δημιουργοί.(Αν θυμηθούμε το 40 days in the dessert και το Holy mountain ή το Sons of el topo) Η ιστορία είναι μικρή και αυτό δε μου επιτρέπει τη διεξοδική αναφορά στο περιεχόμενο. Ωστόσο μπορώ να πω πως πρόκειται για μια ιστορία που μιλά μέσα από τις εικόνες, ενώ το σενάριο είναι επικουρικό. Γιάυτό λοιπόν ας παραθέσω κάποιες για να πάρετε μια γεύση. Με όσους κομιξόφιλους έχω μιλήσει περί Moebius, όλοι καταλήγουν στην εξαιρετικά κοινότυπη, αλλά αληθινή φράση: "Ε καλά αφού είναι θεός, κανείς δεν το φτάνει..." Το ίδιο ωστόσο δεν λέγεται και για τον Jodorowsky. Σε αντίθεση με τον σχεδιαστή, τον Jodo είτε τον αγαπάς είτε τον μισείς. Προσωπικά, δηλώνω φαν των έργων του, τόσο στα κόμικς όσο και στις ταινίες, προτιμώ ωστόσο την κινηματογραφική περσόνα του. Η συγκεκριμένη ιστορία σε σενάριο δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο, αλλά σε επίπεδο σχεδίου ξεπερνά κατ'εμε οποιαδήποτε δημιουργία του Moebius.(Ίσως να βρίσκεται στο ίδιο βάθρο, με το 40 days in the desert) Αν είστε φαν του σχεδίου και θέλετε ένα κόμικ να το χαζεύετε για μήνες τότε το προτείνω ανεπιφύλακτα. Αν από την άλλη δε μπορείτε χωρίς μία καταπληκτική και συναρπαστική ιστορία, τότε αποφύγετε το. Συνολικά είναι μία όμορφη προσπάθεια και σε περίπτωση που το προμηθευτείτε, διαβάστε το foreword από τον Jodo, πραγματικά δίνει άλλο χρώμα στην ιστορία. Ωστόσο!!! Διαβάστε το, αφού ολοκληρώσετε την ιστορία, όχι από την αρχή, πιστέψτε με, κάνει τη διαφορά. ΥΓ: Η 2η έκδοση που έχω από humanoids(η πρώτη το 2013), είναι υπερπολυτελής με 56 σελίδες σκληρόδετο και σκληρό εσωτερικό χαρτί σε ικανοποιητικό μέγεθος(195 x 267 x 11.94mm ) Ωστόσο είναι αρκετά ακριβή (γύρω στα 35 πρέπει να ήταν). Αν είστε φαν του Moebius πρέπει να την έχετε στη βιβλιοθήκη σας.

Πολύ ευχάριστη αστυνομική ιστορία που μου γυάλισε τυχαία σε κάποια παρουσίαση στο youtube και έσπευσα να αγοράσω. Στην αρχική της μορφή αποτελούμενη από 3 άλμπουμ, κυκλοφόρησε αργότερα στα αγγλικά από την Humanoids σε ένα τόμο 150 σελίδων περίπου. Αν και δεν είναι από τα πολύ γνωστά κόμικς της εταιρίας, αποτέλεσε μια ευχάριστη έκπληξη. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στο Los Angeles του 2050 και ξεκινά με τον πρωταγωνιστή μας (έναν αστυνομικό) να γίνεται μάρτυρας μιας δολοφονίας. Η εξέταση αμφιβληστροειδούς στο πτώμα δείχνει ότι ανήκει σε 2 διαφορετικές γυναίκες!!! οι οποίες είναι μάλιστα παντρεμένες με διαφορετικούς άνδρες. Το πράγμα από εκεί περιπλέκεται, με μυστικές υπηρεσίες, συνωμοσίες και ναρκωτικά. Στο σενάριο ο (άγνωστος σε εμένα) Benoît Rivière γράφει μια ενδιαφέρουσα ιστορία, στο δε σχέδιο ο Philippe Scoffoni κάνει πραγματικά καταπληκτική δουλειά, με ρεαλιστικά πρόσωπα, άψογη γλώσσα του σώματος και στήσιμο σελίδων / καρέ, ενώ τα φουτουριστικά του σχέδια στα κτήρια, τα περιβάλλοντα και τα οχήματα είναι ιδανικά για ένα κοντινό σε εμάς μέλλον. Γενικά η ιστορία δεν έχει υπερβολικά στοιχεία επιστημονικής φαντασίας (ούτε καν τα τόσο συνηθισμένα ιπτάμενα αυτοκίνητα) και θα μπορούσε να διαδραματίζεται και στη σημερινή εποχή.

Το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς το όνομα Alejandro Jodorowsky είναι οι σουρεαλιστικές-avant garde ταινίες του Χιλιανού-Γάλλου καλλιτέχνη όπως το El topo (1970) και the Holy Mountain (1973) που κυριολεκτικά άφησαν εποχή στη μεγάλη οθόνη, δημιούργησαν ολόκληρη σχολή και ήταν πάρα πολύ μπροστά από την εποχή τους. Ή επίσης οι δουλειές του στο χώρο της 9ης τέχνης με τα science fiction αριστουργήματα όπως οι τριλογίες L'Incal(1980-2014) The Metabarons (1992-2003)μαζί με τους 8 τόμους του The Technopriests (1992-2003). Στο Pietrolino που κυκλοφόρησε αρχικά στη Γαλλία από τις εκδόσεις Les Humanoïdes Associés σε δύο άλμπουμ το 2013, ο μεγάλος δημιουργός κινείται σε τελείως διαφορετικά μονοπάτια από αυτά που κατά καιρούς μας έχει οδηγήσει με τη φαντασία του για να μας διηγηθεί μία ιστορία βαθιά ανθρώπινη, τρυφερή και συνάμα μελοδραματική, όπου η μελαγχολία ενός μεγάλου αρτίστα κρύβεται πίσω από ένα βαμμένο πρόσωπο και τις πολυδιάστατες, χορευτικές κινήσεις της παντομίμας. Βρισκόμαστε στη Γαλλία του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου όπου η ναζιστική λαίλαπα κυριαρχεί σε όλο το κόσμο. Αφηγητής της ιστορίας μας είναι ο Simio, συνεργάτης του μίμου Pietrolino, που λόγο του νανισμού του έχει αναλάβει τον άχαρο ρόλο του κλόουν-διασκεδαστή στις υπαίθριες παραστάσεις τους, πριν ο μίμος αρχίσει τη δική του παράσταση για ένα κοινό που τις περισσότερες φορές αδιαφορεί για το τι βλέπει μπροστά του. Άλλωστε οι καιροί είναι πολύ δύσκολοι, αλλά αυτό δεν εμποδίζει τον καλλιτέχνη μας, να εκφράζει τη δική του αντιπάθεια ενάντια στον Χίτλερ και το ναζισμό, με μία παντομίμα που κάνει κυρίως με τα χέρια του.. Μέσα σε ένα μικρό μπαρ, και δίνοντας μία από τις καλύτερες παραστάσεις του, ο Pietrolino(προδομένος από την ίδια του τη σύντροφο και τον ιδιοκτήτη του μπαρ) θα γνωρίσει προσωπικά τα δεινά του ναζισμού όταν ένα τάγμα θα τον συλλάβει αφού πρώτα ο διοικητής της φρουράς του τσαλαπατήσει τα χέρια, σπάζοντας τελείως τα κόκκαλα και αχρηστεύοντας τα...Ο Pietrolino θα συλληφθεί, και μαζί με τον φίλο του θα περάσουν όλο τον εξευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μέσα σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, μέχρι τη λήξη του πολέμου...Ακόμα όμως και μέσα στη κόλαση ο Pietrolino με τα σακατεμένα χέρια του θα συνεχίσει να ονειρεύεται για έναν καλύτερο κόσμο, θα συνεχίσει τη παντομίμα του για ένα ανύπαρκτο κοινό, θα συνεχίσει να διατηρεί ένα χαμόγελο στο πονεμένο του πρόσωπο για να μη δείξει σε κανέναν ότι κάτω από τη perfomace του κλαίει γοερά... Η λήξη του πολέμου θα τον βρει να συνεχίζει τις παραστάσεις για μερικά ψίχουλα σε ένα ίδιο αδιάφορο κοινό όπως και την εποχή του πολέμου, μέχρι που θα δει μπροστά του μία νεαρή καλλιτέχνιδα που ειδικεύεται και εκείνη στη τέχνη της παντομίμας, την Alma, και τότε θα νιώσει ξανά και εκείνος πάλι σαν αναγεννημένος άνθρωπος, αφού ο έρωτας θα σκιρτήσει και πάλι στη καρδιά του, και θα δώσει νόημα στη ζωή του αφού θα πάρει τη νεαρή γυναίκα κάτω από τις φτερούγες του για να τη διδάξει τη τέχνη του(ο ίδιος έχει βρει έναν νέο τρόπο να χρησιμοποιεί προς όφελος του τα σακατεμένα του χέρια), όπως εκείνη τον δίδαξε ξανά πως να αγαπά...Μονάχα που τα προβλήματα δεν μοιάζουν να έχουν τελειώσει... Ένα όμορφο, άκρως ποιητικό, μελαγχολικό αλλά και μελοδραματικό κόμικ που αποτελεί σημείο αναφοράς στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στον αγώνα για επιβίωση μέσα σε οποιαδήποτε κακουχία και αν παρουσιάζεται εμπρός μας, το Pietrolino, είναι ίσως από τις πιο αληθινές, τρυφερές και συγκινητικές ιστορίες που έχει ποτέ διηγηθεί ο μεγάλος δημιουργός Jodorowsky. Ένα μείγμα τραγωδίας, κωμωδίας, και ιστορικού δράματος, εικονογραφημένο με έντονη πλαστικότητα και εκφραστική ρεαλιστικότητα-κυρίως στα πρόσωπα-στους χαρακτήρες μαζί με ζωντανά και ζεστά χρώματα, από τον Olivier Boiscommun( Le Livre de Jack,Troll ) το Pietrolino είναι ένα κόμικ που σίγουρα θα κερδίσει τη καρδιά σας. Οι δημιουργοί αφιερώνουν το κόμικ στο μεγάλο δάσκαλο της παντομίμας Marcel Marceau του οποίου ίσως χρησιμοποιούν και πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία και βιώματα μέσα στην ιστορία του. Μία υπέροχη, συγκινητική και όμορφη αναγνωστική εμπειρία.

O Fran είναι από την Κροατία και ήταν στρατιώτης στον εμφύλιο πόλεμο που οδήγησε στον διαμελισμό της Κροατίας. Αηδιασμένος από τις θηριωδίες που συνάντησε, έφυγε από τη χώρα του και πήγε να ζήσει στον Καναδά, όπου παντρεύτηκε και έκανε ένα γιο, τον Ben. Αποκομμένος πλήρως από το παρελθόν του και την πατρογονική οικογένεια του η οποία βρίσκεται ακόμα πίσω στην Κροατία, χάνει την γυναίκα του και μεγαλώνει τον Ben με την βοήθεια των πεθερικών του. Όταν μαθαίνει όμως ότι πέθανε η μητέρα του, πίσω στην πατρίδα του, μαζί με τον Ben κάνουν το ταξίδι, της επιστροφής για εκείνον και της πρώτης φοράς για τον γιο του. Εν μέσω οικογενειακών συγκρούσεων και αντιζηλιών, ο Ben απαγάγεται. Αλλά κανείς δεν ζητάει λύτρα, κανείς επίσημος δεν τον ψάχνει και η αστυνομία κωφεύει. Κανείς, εκτός από την, μέχρι πρότινος, διαιρεμένη οικογένεια του. Τρίτο βιβλίο που διαβάζω από τον Philippe Thirault, μετά το The Hounds of Hell και το Miss : Better Living Through Crime, και μάλλον το κατατάσσω ανάμεσα στα 2. Το Balkans Arena είναι. στη βάση του, ένα οικογενειακό δράμα, μια ανθρώπινη ιστορία σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις ενός πολέμου και την αντιμετώπιση των πάντων μέσω του πρίσματος του κέρδους. Και ενώ η ιστορία είναι ενδιαφέρουσα και συγκινητική, και το χτίσιμο είναι αρκετά καλά μελετημένο, κάνοντας μας γνώστες της ψυχοσύνθεσης και του δράματος όλων των χαρακτήρων, το τέλος είναι λίγο τραβηγμένο, τόσο από πλευράς αληθοφάνειας, όσο και από καθαρά αριθμό σελίδων, καθώς η ιστορία έχει τελειώσει τουλάχιστον 10 σελίδες πριν, και εμείς μένουμε να παρακολουθούμε τους αποχαιρετισμούς. Προφανώς δεν είμαι και ο πιο βαθύς γνώστης των BD, καθώς και την γλώσσα δεν ξέρω και έχω κόψει τις ψηφιακές αναγνώσεις, αλλά, ειδικά με τους συγγραφείς της Humanoids, τείνω να βγάλω το συμπέρασμα ότι έχουν επηρρεαστεί από τις αμερικάνικες ταινίες δράσης του 80 και του 90. Πολύ αναμενόμενα τελειώματα, τα οποία σε μια ταινία μπορεί να είναι και ΟΚ, αλλά στο χαρτί σε αφήνουν λίγο "Παυλόπουλο" Το σχέδιο του Jorge Miguel κάνει μια χαρά τη δουλειά του. Όμορφο και προσεγμένο, με λεπτομέρεια, με σκιές και ιδιαίτερη έμφαση στα πρόσωπα των ενηλίκων, συνολικά μια πολύ καλή δουλειά. Δεν είναι βέβαια κάτι αξιομνημόνευτο, αλλά δεν μπορώ να παραπονεθώ γιατί είναι σε καλό επίπεδο ποιότητας. Συνολικά, το Balkans Arena είναι ένα ενδιαφέρον κόμικ, το οποίο κυκλοφόρησε σε 2 άλμπουμ στη Γαλλία και σε ένα σκληρόδετο μεταφρασμένο στο αγγλικά από τη Humanoids. Επειδή θίγει κάποια ενδιαφέροντα ζητήματα, και επειδή παρουσιάζει τρισδιάστατους και όχι προσχηματικούς χαρακτήρες, ξεφεύγει λίγο από το μέσο όρο, και θα το πρότεινα για ανάγνωση. Λίγο όμως.

Αίγυπτος, 12ος αιώνας π.Χ. Ο Ραμσής ο Γ' βασιλεύει στη Γη του Νείλου, προσπαθώντας να την κρατήσει όρθια ενάντια στις ορδές των Λαών της Θάλασσας και άλλων εισβολέων. Ωστόσο, ο μεγαλύτερος κίνδυνος ελλοχεύει μέσα στο ίδιο του το παλάτι, καθώς γύρω του υφαίνεται μια πλεκτάνη από παλλακίδες και αυλικούς. Στο επίκεντρο θα βρεθούν επίσης οι πριγκίπισσες Τιτι-νεφέρ και Κικι-νεφέρ, κόρες του Φαραώ από διαφορετικές μητέρες. Την ίδια στιγμή, όμως, μπλέκονται σε μια ιστορία που έχει τις ρίζες της πολλές δεκαετίες πριν και συνδέεται με εκδικητικούς ιερείς και αιωνόβιους μάγους... Τρέφω μια ιδιαίτερη αδυναμία στον Igor Baranko, στην εύθραυστη γραμμή του, στον τρόπο που εγχέει τη φαντασία του σε ρεαλιστικό/ιστορικό περιβάλλον. Και το κόμικ αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση. Η πλοκή ταξιδεύει τον αναγνώστη στην ιστορία και τις μυθολογίες των Αιγυπτίων, των Ισραηλιτών και των Ελλήνων. Όμως οι «μείξεις» που κάνει ο Baranko, δεν είναι ζορισμένες ή υπερβολικές. Έχουν μια στέρεα λογική, βασισμένη σε ιστορικά κείμενα και θρησκειολογικές θεωρίες, γεγονός που προσδίδει πολύ ενδιαφέρον. Η ροή είναι εξαιρετική στο μεγαλύτερο μέρος του κόμικ, αν και στο δεύτερο μισό τα εκτεταμένα flashback κουράζουν κάπως. Και η ανατροπή στο τέλος, ενώ είναι έξυπνη, δε χτίζεται τόσο καλά. Σε αντίθεση με άλλα έργα του Baranko, εδώ το σχέδιο είναι ασπρόμαυρο. Η επιλογή αυτή ταιριάζει στο ξηρό, σκληρό κλίμα της περιοχής και επιπλέον αναδεικνύει τις επιδέξια δουλεμένες λεπτομέρειες των προσώπων, των ρούχων, των κτιρίων, των φόντων. Εξάλλου, ένα κόμικ με μυστηριακό χαρακτήρα έχει ανάγκη την αντίθεση φωτός και σκιάς... Το The Egyptian Princesses κυκλοφόρησε μεταξύ 2010 και 2011 στα γαλλικά και το 2017 εκδόθηκε στα αγγλικά από την Humanoids, σε έναν ενιαίο, χαρτόδετο τόμο. Δεν είναι αριστούργημα, αλλά μα τον Όσιρι και μα τον Άπι, μπορεί να διασκεδάσει τον αναγνώστη με την ατμόσφαιρα, τη δράση και τους χαρακτήρες του. Ίσως και να τον παρακινήσει να διαβάσει μερικά πράγματα για την ιστορία της Αρχαίας Αιγύπτου.

Ο Elias είναι ένας αλαζονικός και αιμοσταγής ηγεμόνας, που σε νεαρή κιόλας ηλικία έχει κατακτήσει αμέτρητα βασίλεια. Αποφασισμένος να εξαφανίσει τους μάγους από προσώπου γης, συγκεντρώνει μια τεράστια στρατιά και οδεύει προς τον πύργο του πανίσχυρου Melchior. Η πολιορκία διαρκεί πολλές μέρες, αλλά τα ξόρκια του μάγου αποδεκατίζουν τους επιτιθέμενους. Αρνούμενος να δεχτεί την ήττα του, ο Elias εφορμά για να τον αντιμετωπίσει ο ίδιος. Στη μονομαχία, θα απολέσει το πρόσωπό του και θα καταλήξει ένας περιπλανώμενος πολεμιστής, με το πρόσωπο του εχθρού του... Το κόμικ της Sylviane Corgiat (σενάριο) και του Corrado Mastantuono (σχέδιο) έχει πρωτότυπη υπόθεση, αλλά αποδεικνύεται άνισο. Το world-building και η σύγκρουση μαγείας-επιστήμης, που διατρέχει μεγάλο μέρος του κόμικ, προσδίδουν μια φρεσκάδα που δε βλέπουμε συχνά στο fantasy. Το ίδιο ισχύει και για τον πρωταγωνιστή αντι-ήρωα, ο οποίος σε άλλα κόμικς ίσως ήταν ο εχθρός ενός καλού πρίγκιπα ή ενός ευγενικού ιππότη. Η πλοκή έχει καλό ρυθμό, αλλά στο τρίτο μέρος χάνει κάπως το ενδιαφέρον της. Υπάρχουν επίσης χιλιοειπωμένα κλισέ του είδους, όχι απαραίτητα εις βάρος της πλοκής, αλλά που αφαιρούν βάθος από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες. Το τέλος είναι μισάνοιχτο, αν και δε γνωρίζω αν αυτό ήταν στις αρχικές προθέσεις της Corgiat ή σταμάτησε μετά από απαίτηση της εκδοτικής. Κρίμα, γιατί ο κόσμος του Elias έχει πολλές δυνατότητες για κάτι εξαιρετικό. Το σχέδιο του Mastantuono (όνομα γνωστό στους κύκλους των ντισνεάκηδων) το βρήκα καταπληκτικό και ευτυχώς αποζημιώνει εν μέρει για τα κακώς κείμενα της Corgiat. Λεπτομερές, αλλά χωρίς να βαραίνει τις σελίδες, κοφτό, δυναμικό, άνετο, ζωντανεύει με υπέροχο τρόπο τον κόσμο του κόμικ. Ο χρωματισμός περνάει από πολλά χέρια, αλλά διατηρείται μια ενιαία παλέτα και δεν δημιουργούνται ανομοιομορφίες. Το Elias the Cursed (Élias le maudit στο πρωτότυπο) ολοκληρώθηκε σε τρία άλμπουμ, που κυκλοφόρησαν από την Les Humanoïdes Associés μεταξύ 2004 και 2007. Το 2011 ο αμερικανικός κλάδος της εταιρείας έβγαλε έναν συγκεντρωτικό χαρτόδετο τόμο, ο οποίος επανακυκλοφόρησε το 2016 σε σκληρόδετη έκδοση, με διαφορετικό εξώφυλλο. Ίσως το κόμικ αυτό δεν προσφέρει κάτι αξιομνημόνευτο στο είδος του fantasy. Παρόλα αυτά είναι ένα διασκεδαστικό ανάγνωσμα και αποτελεί (εφόσον αποκτήσετε την hardcover έκδοση) μια όμορφη προσθήκη στη βιβλιοθήκη σας.

Κατά καιρούς βαριέμαι τα BD. Έχω την αίσθηση ότι τα περισσότερα καλά, «κλασσικά», τα χω διαβάσει και τα υπόλοιπα μου φαίνονται πανομοιότυπα, άνευρα, καλοσχεδιασμένα χλιαρά αναγνώσματα με συνήθως αδιάφορο τέλος. Το πλήθος Humanoids που αγόρασα και κατανάλωσα τα τελευταία χρόνια δε μου άλλαξαν τη γνώμη: καλοφτιαγμένα ευχάριστα κόμικς για να περνάει η ώρα. Οκ, μην είμαι απόλυτη – υπήρχαν και κάποιες ευχάριστες εκπλήξεις όπως το Shamanism (La danse du temps) και κυρίως το KOMA. Με μεγάλη μου χαρά ανακάλυψα ότι και σε αυτό το κόμικ συνδημιουργός και σχεδιαστής είναι ο Frenderik Peeters, o δημιουργός του εξαιρετικότατου Pachyderme! Κι έτσι απλά αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον μου για τα BD. Υπάρχουν φρέσκα πράγματα εκεί έξω, που απλά δεν τα έχω ανακαλύψει ακόμα! Πάμε τώρα στο KOMA Σύμφωνα με την περιγραφή στο οπισθόφυλλο η υπόθεση του κόμικ είναι η εξής: H Addidas είναι ένα κορίτσι που περνάει τον περισσότερο χρόνο της βοηθώντας τον χήρο πατέρα της που είναι καπνοδοχοκαθαριστής. ‘Όταν κάποια στιγμή πέφτει βαθιά σε μια καπνοδόχο, ανακαλύπτει έναν παράξενο καινούριο φίλο. Μαζί ξεκινούν να ανακαλύπτουν την πραγματική μορφή του κόσμου της. Οκ…. Η πρώτη εντύπωση ήταν ότι πρόκειται για μια all ages περιπέτεια ενός κοριτσιού σε έναν περίεργο κόσμο. Χιλιοειπωμένο θέμα που το χουμε δει και ξαναδεί σε mainstream και ανεξάρτητα κόμικς, μέχρι και σε ντίσνεϋ. Αν έχει έξυπνους διαλόγους κι ενδιαφέρον σχέδιο θα περάσω μια χαρά και θα το χω ξεχάσει σε μια βδομάδα. Για καλή μου τύχη όμως, δεν είχαν έτσι τα πράγματα. Με όχημα αυτήν την χιλιοειπωμένη κεντρική ιδέα, οι δημιουργοί φτιάχνουν έναν απρόβλεπτο σκοτεινό κόσμο. Σ αυτόν τον κόσμο λοιπόν, η ιστορία της Addidas δεν είναι καθόλου κοινότοπη. Η ιστορία έχει ένα κάρο ανατροπές, έξυπνο χιούμορ σε σωστές δόσεις, σωστό characterization, σουρεαλιστικές καταστάσεις, γρήγορο ρυθμό κι αποπνέει ζωντάνια. Ένα γλυκόπικρο indie κόμικ που σε κάνει να νοιαστείς για τους χαρακτήρες και την τύχη τους. Η ιστορία έχει να κάνει με πολλά περισσότερα πράγματα, πέρα από τις περιπέτειες της μικρής. Δεν προσθέτω τίποτα άλλο για να το διαβάσετε ασποιλάριστοι. Η ένταση των χρωμάτων αναδεικνύει εξαιρετικά την ατμόσφαιρα και δένει αρμονικά με το σχέδιο, που αλλού είναι λεπτομερειακό κι αλλού αφηρημένο, ανάλογα με τις ανάγκες της αφήγησης. Το μοναδικό πράγμα που με χάλασε λίγο ήταν το τέλος, που δεν ήταν τόσο απρόβλεπτο όσο θα ήθελα. Κατά τα άλλα, θεωρώ ότι αποτελεί εξαιρετική πρόταση ευρωπαϊκού κόμικ, που απευθύνεται πάνω κάτω σε όλους, χωρίς να είναι σε καμιά περίπτωση αφελές ή παιδικό. Επίσης δεν απευθύνεται σε παιδιά . Κυκλοφόρησε σε 6 τεύχη στα γαλλικά από το 2003 ως το 2008 και εκδόθηκε ολόκληρο στα αγγλικά σε ένα χορταστικό TPB από τη Humanoids το 2016.

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. 1942. Αγγλία. Ένας φαλακρός μεσόκοπος δεμένος σε μια καρέκλα. Κάποιος πίνει μπροστά του ένα ποτήρι πολύ ακριβό κονιάκ. Του ανακοινώνει ότι θα τον σκοτώσει. Ή μάλλον, δεν θα τον σκοτώσει ακριβώς. Πιο σωστά, θα του χαρίσει την αιώνια ζωή....... Την ίδια στιγμή, η Βρεταννική αντικατασκοπεία μαθαίνει για ένα υπερ-όπλο των Ναζί. Πρόκειται για ένα δεκάχρονο κοριτσάκι από τη Ρουμανία το οποίο έχει την δύναμη να ελέγχει οποιοδήποτε ον έχει δοκιμάσει, έστω και μία σταγόνα από το αίμα της..... Εκπληκτικό comic, το οποίο, έχει σχεδόν τα πάντα. Μυστήριο, ατμόσφαιρα, υπερφυσικό, αγωνία, εγκλήματα, γνωστές προσωπικότητες της εποχής, εκπληκτικό σχέδιο, κομάντος, βρικόλακες, Ναζί, ανατροπές μέχρι και το τελευταίο panel. Η πλοκή του σε συνδυασμό με επιβλητικό σκίτσο σε κρατάει στην τσίτα μέχρι και την τελευταία σελίδα. Δεν θα δώσω περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία, γιατί πιστεύω ότι πρέπει να το διαβάσουν όλοι χωρίς καθόλου spoilers. Την ιστορία την έχει γράψει, εμπνευσμένα και μαεστρικά, ο Fabien Nury, o οποίος μας έχει δώσει και την σειρά W.E.S.T. η οποία έχει πάρει πολύ καλές κριτικές και στα αγγλικά έχει μεταφραστεί ως SPOOKS από την Cinebook. Σχέδιο και μελάνια ο βραβευμένος με Eisner (thnks GeoTrou ) John Cassaday (Astonishing X-Men, Planetary, Marvel Star Wars) δίνει τα ρέστα του και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να βυθιστείς στην επιβλητική ατμόσφαιρα του βιβλίου. Το πρώτο άλμπουμ είχε βγει από την DC το 2004. Μετά από χρόνια, όταν συνεχίστηκε η σειρά μετά από απανωτές καθυστερήσεις, η συμφωνία της Humanoids με την DC είχε εκπνεύσει, οπότε συνεργάστηκαν με την Devil's Due, η οποία έσπασε τα 3 άλμπουμ σε 6 τεύχη όταν ξεκίνησε να το βγάζει το 2009. (thnks GreekComicFan )

Μία από τις πρώτες σειρές του πολυγραφότατου Philippe Thirault (Miss, Mandalay, Balkans Arena κλπ), το The Hounds of Hell έχει τα πάντα. Ρωμαίους, Βυζαντινούς, Γότθους, Αιγύπτιους, θεούς, δαίμονες, κόλαση, μάγους και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Η Αυτοκράτειρα Θεοδώρα, μετρ στις μηχανορραφίες και τις ίντριγκες, με την βοήθεια του πιστού της βοηθού, ανασυστήνει μια ομάδα η οποία αποτελείται από την πριγκίπισσα της Θράκης, έναν πανίσχυρο μάγο, έναν μονόχειρα ο οποίος ονομάζεται "Τρία Χέρια" γιατί κρατάει το σπαθί του με τα πόδια του και και και........ Με λίγα λόγια, τουρλουμπούκι. Καλός συγγραφέας ο Thirault, χωρίς βέβαια να μας έχει δώσει κάποια εξαιρετική δουλειά, αλλά εδώ τα κάνει σαλάτα. Λες και σκέφτηκε 10 διαφορετικά σενάρια και στο τέλος αποφάσισε να τα κάνει όλα ένα. Δεν είναι τυχαίο ότι είναι μόλις η τέταρτη του δουλειά και στην πορεία έχει βελτιωθεί πολύ. Βέβαια το Miss, το οποίο είναι προγενέστερο, είναι πολύ καλύτερο. Μάλλον, και επειδή του πήρε 8 χρόνια για να τελειώσει τους 4 τόμους που απαρτίζουν το έργο, άλλαξε πολλές φορές γνώμη για την κατεύθυνση της ιστορίας. Πολλά στοιχεία πεταμένα από εδώ και από εκεί, Ο βασικός κακός σκοτώνεται σχετικά νωρίς και μετά αρχίζει μια φιλοσοφικού τύπου αναζήτηση των ηρώων η οποία καταλήγει, χωρίς τυμπανοκρουσίες και κανένα ουσιαστικό λόγο, να τελειώνει άδοξα μέσα σε 3 σελίδες. Οι σχεδιαστές Christian Hojgaard (Incal, House of Secrets), Drazen Kovacevic (La Roue, Carthago Adventures) και Roman Surzhenko (Les Mondes de Thorgal) κάνουν αρκετά καλή δουλειά, στα γνωστά BD πλαίσια. Δεν συναντάμε βέβαια ωραία μονοσέλιδα ή δισέλιδα τα οποία έχουμε μάθει να περιμένουμε από τις περισσότερες δουλειές των σχεδιαστών της Humanoids. Καλό σχέδιο μεν, τίποτα αξιομνημόνευτο δε. Γενικά, ένα πολύ μέτριο κόμικ. Επειδή διάβασα τον αγγλικό τόμο της Humanoids (trade, περιέχει και τα 4 βιβλία) και επειδή δεν ξέρω γαλλικά, δεν είμαι σίγουρος ότι ισχύει αυτό που θα πω, αλλά μου φάνηκε ότι δεν πρέπει να έχει γίνει καλή μετάφραση. Αυτό που χτύπαγε στο μάτι ήταν ότι το "Βυζαντινός" το μετάφρασαν "Byzantium" και όχι "Byzantine", αλλά και γενικά μου άφησε μια αίσθηση ότι πρέπει να γινόταν μετάφραση Καμπανά! Είχα την αίσθηση δηλαδή ότι κάτι έχανα από το νόημα ή ότι έλειπαν κάποια καρέ ή κάποια μπαλονάκια. Σαν να πήδαγε η αφήγηση και να μην έρεε. Επειδή όμως έχω διαβάσει και αντίστοιχες δουλειές στο πρωτότυπο, παίζει να μην φταίει η μετάφραση και το γράψιμο να είναι πραγματικά κακό.