Search the Community

Στη καρδιά μιας φάρμας, μιας φάρμας ξεχασμένης από τους ανθρώπους, υπάρχει το Κάστρο των Ζώων. Σε αυτό το κάστρο κατοικεί ο ηγέτης, ο αρχηγός και δικτάτορας ταύρος, ο οποίος εκμεταλλεύεται και καταδυναστεύει τα ζώα της φάρμας, με τη ισχύ του μεγάλου του μεγέθους και την βοήθεια της πολιτοφυλακής του η οποία αποτελείται από σκύλους. Τα υπόλοιπα ζώα δουλεύουν σκληρά νυχθημερόν, για να κερδίσουν ελάχιστο φαγητό και ξύλα για να ζεσταθούν, αλλά, επί της ουσίας, δουλεύουν για να συντηρούν τη μεγάλη ζωή του δικτάτορα ταύρου. Μέχρι να έρθει η ώρα της αντίστασης από τους πιο αναπάντεχους πρωταγωνιστές. Από μικρόσωμη γάτα η οποία κάνει τα πάντα να μεγαλώσει τα 2 ορφανά από πατέρα γατάκια της, και από ένα κοσμογυρισμένο κούνελο. Και η ιστορία παίρνει μια υπερβολικά γνωστή τροπή.... Ναι, μιλάμε ουσιαστικά για μια διασκευή της Φάρμας των Ζώων του Όργουελ. Μιλάμε όμως για μία διασκευή με "πόδια", με "ρίζες", με πράγματα να πει και κυρίως να δείξει. Και όσο και να πρόκειται για ένα κόμικ με ανθρωπόμορφα ζώα, το σενάριο είναι αρκετά σκληρό, και δεν διστάζει να σκοτώσει, να βασανίσει και να κακομεταχειριστεί εν γένει αυτά τα ζώα, κάνοντας πραγματικότητα την αλληλουχία και την αναλογία μεταξύ ζωικού βασιλείου και θλιβερής ανθρώπινης πραγματικότητας. Ο συγγραφέας Xavier Dorison, με μπόλικη εμπειρία σε τίτλους όπως Spooks, Long John Silver, Thorgal και ΧΙΙ Mystery, γράφει ωραία, πειστικά, αρκετά λογοτεχνικά, με συναισθημα. Παραγράφει βέβαια, ευτυχώς όχι σε περιγραφές αλλά σε διαλόγους. Ατελείωτους όμως διαλόγους, οι οποίοι πετυχαίνουν μεν το σκοπό τους στο να σε βάζουν στην αφήγηση και στο να νιώσεις τον ψυχισμό των χαρακτήρων, αλλά είναι αφάνταστα πολλοί, σε σημείο που να μην αφήνουν το σχέδιο να ανασάνει. Το οποίο σχέδιο είναι απερίγραπτα όμορφο, υπέροχο, ζωντανό, πραγματικά θαυμάσιο. Δεν μπορώ να αποδώσω πιο εύγλωττα πόσο πολύ μου άρεσε, ο Felix Delep κινείται μεν σε γνωστά μονοπάτια της σχoλής του, αλλά καταφέρνει να κάνει τα παραπάνω βήμα, να παίξει αρκετά με τα καρέ και τα splash, και κυρίως να δώσει τόσο ψυχή και τόσο συναίσθημα στην απόδοση των ζώων και των εκφράσεων τους, που όμοιο του δεν έχω συναντήσει ξανά. Απόλυτη σωστή η επιλογή του, πόσο μάλλον που, από όσο έπαιξα, είναι η πρώτη του δουλειά, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον άλλο καλύτερα για το θέμα. Με ένα πιο στατικό και άψυχο θέμα, πιστεύω ότι όλο το κόμικ θα κρέμαγε από την "πολυλογία", αλλά εδώ πραγματικά το σχέδιο απογειώνει το σενάριο, κάνοντας ακόμα πιο δραματικές, πιο "βαριές", πιο "ανυπόφορες" τις ήδη σκληρές σκηνές. Πραγματικά έμεινα με ανοιχτό το στόμα, λάτρεψα ότι είδα και θα ήθελα πάρα πολύ να το δω στο πρωτότυπο Α4+ μέγεθος του. Και αυτό γιατί η Ablaze, εταιρεία που ξεκίνησε με κάποιες δυνατές επιλογές την πορεία της στο χώρο, μετέφρασε και κυκλοφόρησε τα 2 πρώτα album της σειράς, σε 5 τευχάκια αμερικάνικου μέγεθους, τα οποία και μάζεψε σε ένα, επίσης αμερικάνικου (standard) μεγέθους, hardcover. Και πέρα από ότι χάνουμε το σχέδιο σε όλο του το μεγαλείο, τα πολλά και φορτωμένα μπαλονάκια, ανάγκασαν σε σμίκρυνση της γραμματοσειράς, σε οριακά ευανάγνωστα επίπεδα. Χάνει δηλαδή πολλούς πόντους, μια θαυμάσια κατά τα άλλα σειρά, από την "συσκευασία", και αυτό είναι μεγάλο κρίμα. Κάτι στο οποίο θα έβαζα πολύ άνετα 4 αστεράκια στο Goodreads (κάτι που κάνω σπάνια), του έβαλα 3 μόνο λόγω μεγέθους. Η σειρά στη Γαλλία έχει κυκλοφορήσει (από την Casteman) και 3ο άλμπουμ και με το 4ο θα ολοκληρωθεί. Περιέργως, η Ablaze ήδη ξεκίνησε να κυκλοφορεί σε τεύχη το 3ο άλμπουμ, και δεν ξέρω αν θα κάνει κάποιο κενό μέχρι να κυκλοφορήσει και το 4ο, αν πρόκειται να κυκλοφορήσει άμεσα ή αν έχουν κάποια άλλου είδους συνεννόηση με τους Γάλλους. Πάντως, ότι και γίνει αξίζει απόλυτα να διαβαστεί από όλους. Πολλά thumbs up!

Το Eternum είναι μια sci-fi δημιουργία επικών διαστάσεων. Διαδραματίζεται στο σχετικά μακρινό μάλλον, όπου η ανθρωπότητα έχει απλωθεί στον γαλαξία, αφού έχει εξαντλήσει τους διαθέσιμους πόρους της Γης. Ο πολυγραφότατος Christophe Bec μας δίνει ένα σενάριο που του ταιριάζει. Προσπαθεί να είναι ρεαλιστής. Τι θα μπορούσε να αλλάξει στην ανθρωπότητα σε διακόσια κάτι χρόνια στο μέλλον; Η απάντηση είναι πολλά και συνάμα τίποτα. Ο άνθρωπος εξελίχθηκε τεχνολογικά, μα παραμένει δέσμιος των παθών του, με την καλή και ταυτόχρονα την κακή έννοια. Το πάθος της εξερεύνησης δεν λείπει στο μέλλον. Η ακραία εκμετάλλευση των πόρων παραμένει. Οι άνθρωποι δουλεύουν για μεγάλες εταιρείες, πίνουν, παίρνουν ναρκωτικά, κάνουν σεξ. Δολοπλοκούν, είναι άπληστοι, χειραγωγούν. Μια νέα μορφή θρησκείας είναι παρούσα. Παρά την εξάπλωση του ανθρώπινου είδους όμως, παραμένουμε μόνοι σε ένα αχανές σύμπαν. Ή μήπως όχι; Κατά τη διάρκεια μιας τυπικής διαδικασίας εξόρυξης σε ένα φεγγάρι ενός αδιάφορου πλανήτη, ανακαλύπτεται ένα τεχνούργημα. Κι άλλες φορές έχουν βρεθεί διάφορα αντικείμενα με πιθανή εξωγήινη προέλευση, αλλά ποτέ κάτι τόσο... αδιαμφισβήτητο. Πρόκειται για μια ανακάλυψη που αλλάζει τα πάντα. Δεν είμαστε μόνοι. Η εταιρεία που το ανακάλυψε αναλαμβάνει να το αναλύσει. Και εκεί αρχίζουν τα προβλήματα. Μια ιστορία που εξελίσσεται σε τρεις τόμους (Η Σαρκοφάγος, Οι Κτίστες, Έυα), σε διάφορες περιοχές του γαλαξία, με αρκετούς πρωταγωνιστές. Λίγο από Alien, κάτι από Dead Space, πολύ, πάρα πολύ από (ψιλοspoiler) Προσωπικά το σενάριο είναι αρκετά πολύπλοκο και πολυπεπίπεδο. Πατάει σε διάφορα υποκατηγορίες και τα καταφέρνει πολύ καλά. Έχει απ' όλα τα καλά: Εξευρεύνηση, λίγο τρόμος, λίγο φιλοσοφία, λίγο περιπέτεια, λίγο ιστορία αγάπης, λίγο σεξ, λίγο βία. Τρέχουν επίσης διάφορες υποϊστορίες που δένουν όλες αρμονικά μεταξύ τους. Για το σκίτσο θα μπορούσα να πω απλά ένα μεγάλο respect. Υπέροχη απεικόνιση του διαστήματος, ρεαλιστικά πρόσωπα και ξεχωριστοί χαρακτήρες. Οι χρωματισμοί ακολουθούν και προσαρμόζονται στο περιβάλλον (εσωτερικό σκαφών, υπόγειες σήραγγες, εργαστήρια, διάστημα κλπ). Υπάρχουν μερικά πολύ υποβλητικά πλάνα. Κάποιες σκηνές από τη γη είναι τόσο cyberpunk που ο William Gibson θα χειροκροτούσε ενθουσιασμένος. Οι σκηνές βίας και σεξ (ναι, έχει πολλές, βλέπε ψιλοspoiler πιο πάνω) είναι ήπιες αλλά διάσπαρτες και συχνές, χωρίς να γίνονται ενοχλητικές αλλά καταλήγοντας να είναι κάπου οριακά εμμονικές. Αν κάποιος ξεπεράσει μερικά προβλήματα στα σενάριο που βγάζουν μάτια και δεν έχει πρόβλημα να του μείνουν κάποιες απορίες στο τέλος, μικρές ή / και μεγάλες θα περάσει καλά. Συνοπτικά είναι μια πολύπλευρη, φιλόδοξη ιστορία επικών διαστάσεων, με δυνατό σενάριο και σκίτσο, με έναν επίλογο που έρχεται και κουμπώνει όμορφα. Με τα προβληματάκια της βεβαίως βεβαίως, τις εμμονές της, αλλά το τελικό αποτέλεσμα είναι πολύ αξιόλογο για να χαρακτηριστεί κάτι λιγότερο από εξαιρετικό.

Εγώ κάθε φορά που ανακοινώνεται νέο άλμπουμ Κόρτο Μαλτέζε: ε φτάνει πια, πότε θα σταματήσουν αυτή την ιεροσυλία; Πάλι εγώ κάθε φορά που κυκλοφορεί νέο άλμπουμ Κόρτο Μαλτέζε: shut up and take my money. Αυτή είναι, χοντρικά, η σχέση μου με τα Κόρτο Μαλτέζε των επιγόνων. Κι αν τα άλμπουμ των Juan Díaz Canales και Rubén Pellejero τα αγόραζα με μια μικρή ενοχή, το εγχείρημα των Martin Quenehen και Bastien Vivès μου δημιούργησε μπόλικη έξαψη, καθώς ήμουν περίεργος να δω πώς θα μετέφεραν το δημιούργημα του Hugo Pratt στον 21ο αιώνα. 2001, κάπου στα ανοιχτά του Ιαπωνικού Αρχιπελάγους. Ο Κόρτο Μαλτέζε οδηγεί μια βενζινάκατο κοντά σε ένα πολυτελές καταμαράν. Δεν γνωρίζει τον στόχο των πειρατών-συντρόφων του, αρκεί να πληρωθεί τα συμφωνηθέντα. Όταν όμως ακούσει πυροβολισμούς, ανεβαίνει στο καταμαράν και σώζει τον φοβισμένο γερο-Ιάπωνα που κρύβεται στην κουζίνα. Έτσι, άθελά του ως συνήθως, ο Κόρτο μπλέκεται σε μια περιπέτεια με εθνικιστικές σέχτες, οικολόγους-σαμποτέρ, την CIA και τον κρυμμένο θησαυρό των Ίνκας... Μα μπορεί να υπάρξει ο ρομαντικός Κόρτο Μαλτέζε στην κυνικότητα του 21ου αιώνα; Κι όμως, οι δύο δημιουργοί αποδεικνύουν ότι μπορεί κι αυτό από μόνο του κάνει τον Μαύρο Ωκεανό ένα καλό κόμικ. Ξεκινάει κάπως απότομα, αλλά γρήγορα στρώνει και διαβάζεται πολύ ευχάριστα. Ίσως από ένα σημείο και μετά γίνεται υπερβολικό, αλλά λόγω του όγκου του (~160 σελίδες), η ιστορία ποτέ δεν μπουκώνει. Το σχέδιο μπορεί να χτυπάει άσχημα σε πολλούς, αλλά προσωπικά το βρήκα ταιριαστό. Ο Vivès έχει αφομοιώσει με ωραίο τρόπο τις manga επιρροές του, ανανεώνοντας και εκμοντερνίζοντας το «ίματζ» του πρατικού σύμπαντος. Οι πρώτες σελίδες είναι έγχρωμες (χρωματισμένες από την Patrizia Zanotti παρακαλώ) κι αργότερα γίνονται ασπρόμαυρες, όπως συνηθίζεται στα tankobon. Συνολικά. δηλαδή, έμεινα ικανοποιημένος κι από το εικαστικό κομμάτι. Στην ελληνική έκδοση (Μικρός Ήρως, Νοέμβριος 2021) συμπεριλαμβάνονται σκίτσα του Vivès, μια συνέντευξη της Patrizia Zanotti στον Γαβριήλ Τομπαλίδη και κάποια συνοδευτικά κείμενα.

Η April συμμετείχε σε μια μαζική ληστεία: 52 χτυπήματα σε μία ημέρα, στην ίδια πόλη! Το σχέδιο δούλεψε στην εντέλεια, αλλά γιατί ένας-ένας οι συνεργοί της δολοφονούνται; Έχοντας στο πορτ-μπαγκάζ του αυτοκινήτου της πολλές τσάντες γεμάτες δολάρια, η April (ή μήπως τη λένε May;) προσπαθεί να ξεφύγει όχι μόνο από την αστυνομία, αλλά και από τους προδομένους «συναδέλφους» της. Βασικός συνοδοιπόρος σε αυτή την προσπάθεια διαφυγής είναι ο γιος της, Eugene, που δεν έχει καν μπει στην εφηβεία. Το Bastard (Bâtard στο πρωτότυπο) του Max de Radiguès αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση από εκδοτικής άποψης. Μεταξύ 2014 και 2015, ο de Radiguès αυτο-εξέδωσε την ιστορία σε 16 ολιγοσέλιδες συνέχειες, οι οποίες το 2017 συγκεντρώθηκαν σε έναν τόμο από την Casterman. Μάλιστα, στην έκδοση αυτή, συμμετέχουν με pin-ups και μονοσέλιδα στριπάκια πολλοί δημιουργοί, μεταξύ των οποίων οι Lewis Trondheim, Noah Van Sciver και Luke Pearson. Το 2018, το κόμικ μεταφράστηκε από την Fantagraphics και τυπώθηκε σε μια παρόμοια έκδοση, αλλά χωρίς τα προαναφερθέντα μονοσέλιδα. Όπως φαίνεται και στις εικόνες, το σχέδιο είναι υποτυπώδες, αλλά κάνει μια χαρά τη δουλειά του. Ο de Radiguès ξέρει πώς να στήσει τα καρέ του, έτσι ώστε να μην κάνουν τον αναγνώστη να χασμουριέται, γεγονός όχι παράξενο αν σκεφτεί κανείς ότι έχει αποφοιτήσει από το περίβλεπτο Institut Saint-Luc των Βρυξελλών. Βέβαια, αυτό που «μετράει» πραγματικά, είναι το σενάριο. Στα χνάρια των Lone Wolf and Cub και Road to Perdition, ο de Radiguès σκιτσάρει ένα βίαιο νεο-νουάρ, το οποίο ωστόσο χρησιμοποιεί για να μιλήσει για τις ανθρώπινες σχέσεις: μητέρας-γιου, πατέρα-γιου, μεταξύ συζύγων και μεταξύ φίλων. Χωρίς να καταδύεται σε μεγάλα βάθη, καταφέρνει να δημιουργήσει ένα ενδιαφέρον δίδυμο και να δώσει αρκετές συγκινητικές στιγμές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η σπίθα που άναψε το φιτίλι αυτού του κόμικ, ήταν ένα road trip του δημιουργού στις νοτιοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ, περιοχές όπου κινούνται και οι χαρακτήρες του. Το κόμικ είχε σημαντική απήχηση στο γαλλόφωνο κοινό. Διακρίθηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς της Ανγκουλέμ (έλαβε το Prix des lycées και ήταν υποψήφιο για Polar SNCF) και κέρδισε το σημαντικό Prix SNCF du Polar. Αν ψάχνετε κάποιο κόμικ του είδους που να διαβάζεται γρήγορα και να προσφέρει κάτι διαφορετικό, ρίξτε του μια ματιά.

Ο Jacques Tardi δημιούργησε το Goddamn this War! (Putain de Guerre! γαλλιστί) για τα θύματα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή η προσήλωσή του με το θέμα αυτό (θυμίζω το αριστουργηματικό It was the War of the Trenches), προέρχεται από την ιστορία της οικογένειάς του: και οι δύο παππούδες του πολέμησαν στον «πόλεμο που θα τελείωνε όλους τους πολέμους». Ο ένας σκοτώθηκε, ο άλλος επέστρεψε σπίτι του, αλλά ποτέ δεν μιλούσε για τη φρίκη που έζησε. Το Goddamn this War! δεν είναι ένα αμιγές κόμικ. Το 30% περίπου αποτελείται από σχετικά ντοκουμέντα και μια αναδρομή του ιστορικού Jean-Pierre Verney. Όταν άρχισε να εκδίδεται το 2008 από την Casterman, έβγαινε ανά κεφάλαιο σε μέγεθος εικοσασέλιδης εφημερίδας. Κάθε τεύχος κάλυπτε έναν χρόνο του πολέμου και συνοδευόταν από τα κείμενα του Verney. Η αγγλόφωνη συγκεντρωτική έκδοση, της Fantagraphics φυσικά, είναι λογικά παρόμοια με την αντίστοιχη γαλλική και συμπεριλαμβάνει τα του Verney στο τέλος. Ως προς την μορφή δεν μοιάζει με το It was the War of the Trenches, παρά την ταύτιση του αντιπολεμικού μηνύματος. Μόνο αφήγηση υπάρχει, οι διάλογοι απουσιάζουν παντελώς. Κάθε καρέ είναι μια μεμονωμένη «ιστορία» και η εναλλαγή μεταξύ των καρέ ακολουθεί ως επί το πλείστον τη μετάβαση σκηνή-προς-σκηνή που θα 'λεγε κι ο Scott McCloud. Υπό αυτή την έννοια, μοιάζει περισσότερο με ντοκιμαντέρ, παρότι νομίζω ότι κάποιες «ιστορίες» είναι βγαλμένες από το μυαλό του Tardi. Όπως κι αν έχει, βασικός σκοπός του δημιουργού είναι να μας περάσει τον τρόμο που διάβρωνε λεπτό το λεπτό τους στρατιώτες των χαρακωμάτων. Και τα καταφέρνει. Χωρίς διακρίσεις. Στα μάτια του Tardi, οι Γάλλοι υπέφεραν το ίδιο με τους Γερμανούς, τους Άγγλους και τους Σκωτσέζους, έρμαια στα χέρια μοναρχών, πολιτικών και κεφαλαιοκρατών που από την θαλπωρή των γραφείων τους κραύγαζαν υπέρ της συνέχισης του πολέμου. Σε χειρότερη μοίρα ίσως να βρίσκονταν μόνο οι Σενεγαλέζοι, οι Ινδοί και οι άλλοι λαοί που μάτωναν για τα συμφέροντα των λευκών τους αφεντικών. Εικαστικά, πρόκειται για έναν ώριμο Tardi, με βρώμικες και αδρές γραμμές. Η πρώτη σελίδα είναι πολύχρωμη. Ο πόλεμος βρίσκεται στην αρχή του, οι Γάλλοι πεζικάριοι με τις γελοία πολύχρωμες στολές τους πορεύονται σε καταπράσινα λιβάδια, ενώ οι Γερμανοί τυφεκιοφόροι παρελαύνουν όλο αυτοπεποίθηση στις λεωφόρους του Βερολίνου. Όσο γυρνάνε οι σελίδες και μαζί τους περνάνε οι μήνες, τα ζωηρά χρώματα δίνουν την θέση τους σε μουντούς τόνους που σπάνε μόνο από το κόκκινο των εκρήξεων και του αίματος. Στο τέλος του βιβλίου, το χρώμα της ειρήνης δεν επανέρχεται πλήρως. Γιατί παρά τα παράσημα και τις ιαχές της νίκης, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια στρατιώτες έμειναν ακρωτηριασμένοι, τυφλοί, με εκτεταμένα εγκαύματα ή μόνιμα ψυχολογικά προβλήματα.

Ο Oscar Forrest, ένας Ιρλανδός φωτογράφος που προσπαθεί να ξεφύγει από το παρελθόν του, συμμετέχει σε μια ολιγομελή αποστολή στις ανεξερεύνητες (από τον λευκό άνθρωπο) εκτάσεις της Άγριας Δύσης. Ο κύριος Stingley, αρχηγός της αποστολής, καταγράφει με ασυνήθιστη ακρίβεια όσα βλέπει στους ινδιάνικους καταυλισμούς και μιλάει συνεχώς για έναν καινούργιο, τέλειο κόσμο που θα γεννηθεί σε αυτά τα εδάφη. Το τρίτο και τελευταίο μέλος της αποστολής είναι ο Milton, ένα αγροτόπαιδο από το Κάνσας με παράξενες ικανότητες. Οι τρεις τους, αφού διασχίσουν το Τέξας, φτάνουν στην περιοχή των Κομάντσι, των φημισμένων ιππέων των Μεγάλων Πεδιάδων... Πρόκειται για ένα graphic novel 104 σελίδων, το οποίο εκδόθηκε το 2016 από την Casterman, με τον τίτλο L'odeur des garçons affamés. Απέσπασε τρία βραβεία, με κυριότερο αυτό του Prix Saint-Michel Καλύτερου Σχεδίου. Το 2017 η SelfMafeHero έβγαλε την αγγλόφωνη (σκληρόδετη) έκδοση. Κάθε κόμικ που βγάζει ο Frederik Peeters, αποτελεί για εμένα γεγονός. Όταν πριν κάποια χρόνια είδα ότι πρόκειται να ασχοληθεί με το western, ενθουσιάστηκα, γιατί περίμενα ότι θα δώσει μια φρέσκια οπτική στο κουρασμένο αυτό είδος. Βέβαια, τα credits του σεναρίου πάνε στην Loo Hui Phang. Γεννημένη στο Λάος και μεγαλωμένη στην Γαλλία, η Phang έχει γράψει αρκετά κόμικς, αλλά προσωπικά δεν την γνώριζα. Τελικά, το γιατί καθυστέρησα τόσο πολύ να διαβάσω το The Smell of Starving Boys δεν το ξέρω ούτε κι εγώ. Είναι κάπως δύσκολο να γράψω για το κόμικ αυτό. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες, υπάρχουν λεπτομέρειες που δημιουργούν μια αδιευκρίνιστα απόκοσμη αίσθηση. Μέχρι να ολοκληρώσω την ανάγνωση, αυτή η αίσθηση παρέμενε στο στομάχι μου. Στο ενδιάμεσο είχαν περάσει μπροστά από τα μάτια μου παρανοϊκά σχέδια, υπερφυσικά όντα και σεξουαλικές «παρεκκλίσεις». Δεν είναι τόσο παράξενο όσο το Pachyderme, αλλά αρκεί για να αποκλείσει ένα σημαντικό μέρος του αναγνωστικού κοινού που θέλει να διαβάσει ένα western. Οι απόψεις της Phang με βρίσκουν σύμφωνο και μου άρεσε ο τρόπος που τις πέρασε στο κόμικ, παρότι πιστεύω ότι σε κάποιους θα φανούν παράταιρες. Η ιστορία έχει ενδιαφέρον, γιατί είναι αδύνατη οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τι μέλλει γενέσθαι. Σίγουρα κάποια πράγματα έχουν επίτηδες αφεθεί μετέωρα κι αυτό είναι κάτι που δεν με χαλάει, if done right. Το στοιχείο αυτό είναι που το καθιστά ένα κόμικ πολλαπλών αναγνώσεων. Όσον αφορά το artwork, δεν θα αναλωθώ σε πολλά λόγια: θα μπορούσα να μιλάω για ώρα για τον Peeters, για την ευαισθησία που διακρίνει τα πρόσωπα των χαρακτήρων του, τον ρεαλισμό των τοπίων και την δυναμική των ονειρικών σκηνών. Όχι μόνο για το εν λόγω κόμικ, αλλά για το σύνολο της βιβλιογραφίας του. Μου άρεσε; Σαφώς. Θα το ξαναδιάβαζα; Ναι. Δεν ξέρω σε πόσους θα το πρότεινα, αλλά σίγουρα θα μείνει για αρκετό καιρό στο μυαλό μου.

Πρωτότυπος Τίτλος: Le Tueur Ένα από τα πιο φημισμένα γαλλικά κόμικς των τελευταίων ετών, που ολοκληρώθηκε σε 13 τόμους, οι οποίοι κυκλοφόρησαν από το 1998 έως το 2014. Παρακολουθεί την ιστορία ενός επί πληρωμή δολοφόνου, το όνομα του οποίου δεν αποκαλύπτεται σε κανένα σημείο του κόμικ. Ο δολοφόνος ξεκινά ως επαγγελματίας εκτελεστής για διάφορους εργοδότες, στη συνέχεια μπλέκει με την κολομβιανή μαφία των ναρκωτικών, με την Κούβα και στο τέλος γίνεται επιχειρηματίας στο χώρο των πετρελαίων, χωρίς όμως να εγκαταλείψει την παλιά του εργασία. Στο ενδιάμεσο, συνάπτει σχέσεις με γυναίκες και αποκτά και ένα γιο. Η φιλοσοφία του όμως και η στάση ζωής του, δεν αλλάζει παρά ελάχιστα. Ο συγγραφέας Matz (ψευδώνυμο του Alexis Nolent - Αλεξίς Νολάν) δημιουργεί έναν απόλυτα κυνικό χαρακτήρα, που κινείται σε έναν κόσμο, τον οποίον απλά παρατηρεί, χωρίς να θέλει να συμμετάσχει έως τη γέννηση του γιου του. Ο δολοφόνος αντιμετωπίζει τα πάντα ως εργασία και δεν θεωρεί ότι κάνει κάτι πραγματικά κακό: για εκείνον η δολοφονία είναι απλά ένα επάγγελμα, όχι διαφορετικό από τα υπόλοιπα, αφού όλοι είμαστε διεφθαρμένοι και προπάντων τα κράτη και οι θρησκείες, που έχουν τα χέρια τους βαμμένα με αίμα, πολύ περισσότερο από ότι εκείνος. Δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες του σεναρίου, εξάλλου συμβαίνουν τόσα πολλά μέσα στους 13 τόμους, ώστε μόνο η βασική σύνοψη που έδωσα παραπάνω να μπορεί κάπως να καλύψει τα βασικά στοιχεία της πορείας του δολοφόνου, Θα πρέπει όμως να ξεκαθαρίσω, ότι παρά τη φήμη του, το κόμικ με κούρασε και βασικός υπεύθυνος για αυτό είναι ο σεναριογράφος και η ακατάσχετη φλυαρία του. Στο μεγαλύτερο κομμάτι του κόμικ, ο (αντι)ήρωας προσπαθεί να μας πείσει πόσο κακός είναι ο κόσμος, άρα κι αυτός σε σύγκριση δεν είναι τόσο κάθαρμα. Όταν οι "επαγγελματικές" του υποχρεώσεις τον φέρνουν στην Κούβα, προσπαθεί να πείσει τους αναγνώστες γιατί ο Κάστρο δεν είναι χειρότερος από τους δημοκράτες / "δημοκράτες" της Δύσης που συνεργάζονται με άλλους δικτάτορες, που κάνουν όσα τους βολεύουν. Όλα αυτά - και πολλά άλλα - δεν καταλαμβάνουν μόνο αυτή τη σελίδα που βλέπετε, αλλά πολλές, πολλές ακόμη. Αποσαφηνίζω, ότι ίσως και να μη διαφωνώ ουσιαστικά, ο διαρκής όμως εσωτερικός μονόλογος (το κόμικ είναι γραμμένο αποκλειστικά σε αφήγηση στο πρώτο πρόσωπο) και η ατελείωτη επανάληψη των ίδιων μοτίβων φλερτάρουν επικίνδυνα με το κήρυγμα και με κούρασαν αφάνταστα. Δυστυχώς, στην προσπάθειά του να ενδυναμώσει (ή έτσι νομίζει) το μήνυμά του ο σεναριογράφος κάνει τον δολοφόνο να είναι και διανοούμενος και πολυδιαβασμένος με αποτέλεσμα οι πράξεις του να είναι αποτέλεσμα βαθυστόχαστης στάσης ζωής και όχι μια κλινική περίπτωση, όπως θα περίμενε κανείς. Εξάλλου, η επανειλημμένη σύγκριση του δολοφόνου με αλλιγάτορα, την οποία ο ίδιος κάνει, μάλλον έρχεται σε αντίθεση με τον πολιτικό και φιλοσοφικό στοχασμό. Με άλλα λόγια, ο Matz βομβαρδίζει τον αναγνώστη με στοιχεία, τα οποία, εάν έλειπαν, θα ήταν πολύ καλύτερα για την αφήγηση, αλλά και για το μήνυμα που θέλει να περάσει και κάνει μα άσκοπη επίδειξη πολιτικού αμοραλισμού. Επίσης, κάποια στοιχεία του σεναρίου δεν είναι πολύ πειστικά, ενώ άλλα (όπως π.χ. η σχέση του με την οικογένεια στην οποία γεννήθηκε), δεν εξετάζονται σε βάθος, ενώ θα μπορούσανε. Εδώ όμως μπαίνουμε σε πιθανά spoilers και δεν θα επεκταθώ. Αυτό δεν σημαίνει ότι το κόμικ είναι αδιάφορο, εξάλλου τη γνώμη μου γράφω και ό,τι δεν άρεσε σε εμένα μπορεί να ενθουσιάσει κάποιους άλλους. Εξάλλου, η ιστορία είναι ενδιαφέρουσα, τουλάχιστον μέχρι τα 2/3, επειδή μετά θεωρώ ότι ψάχνει να βρει έναν τρόπο για να κλείσει ικανοποιητικά, αλλά τραβάει πολύ. Επίσης, παρόλα αυτά, ο Matz δημιουργεί μια ενδιαφέρουσα πινακοθήκη δευτερευόντων χαρακτήρων και παρά τη φλυαρία του, έχει ταλέντο στο διάλογο. Γενικά, το πρόβλημά μου ήταν η ατελείωτη φλυαρία. Στον πρόλογο της αγγλικής έκδοσης ο Brian Michael Bendis παρομοιάζει τον Matz με το διάσημο συγγραφέα Jim Thompson, αλλά μάλλον ξεχνά ότι οι πρωταγωνιστές του Τόμσον ήταν απίστευτα βασανισμένοι άνθρωποι, αλλά και ότι στο συγκεκριμένο συγγραφέα αυτά που δεν γράφονται είναι πολύ πιο σημαντικά από όσα γράφονται, ενώ εδώ δεν αφήνεται τίποτα, μα τίποτα στη φαντασία του αναγνώστη. Το κόμικ όμως έχει έναν μεγάλο πρωταγωνιστή, έναν σταρ, το σχεδιαστή και κολορίστα (έχει σημασία αυτό εδώ, το επισημαίνει και ο Bendis), Luc Jacamon (Λικ Ζακαμόν), ο οποίος ζωντανεύει τον κόσμο και τις σκέψεις του δολοφόνου με τεράστια επιτυχία. Ξεκινά διστακτικά και λίγο χοντροκομμένα αλλά εξελίσσεται πολύ γρήγορα Χρησιμοποιεί εξαιρετικά το φως και τις σκιές, οι οποίες διαδραματίζουν τεράστια σημασία στην αφήγηση είναι ικανός να μας εφιστήσει την προσοχή σε πράγματα που θα ήταν εκτός κάδρου, αφού δεν διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στην υπόθεση, όπως σε αυτό το δισέλιδο και μας χαρίζει κάποια εξαιρετικά, απόλυτα κινηματογραφικά πλάνα αλλά και κάποια πλάνα, που μόνο στα κόμικς μπορούμε να δούμε Γενικά, σχεδόν κάθε σελίδα είναι και ένας πειραματισμός, είτε με το χρώμα, είτε με τα καρέ, είτε με το στήσιμο και στη σκηνοθεσία και είναι κάτι που πραγματικά πρέπει να δείτε. Το κόμικ το διάβασα από την έντυπη έκδοση της Archaia με τίτλο The Complete The Killer, που κυκλοφόρησε το 2018 και συγκεντρώνει όλο το έργο σε ένα βιβλίο τούμπανο 750 και σελίδων σε γυαλιστερό χαρτί, με μαλακό εξώφυλλο και έξτρα τα πρωτότυπα εξώφυλλα και τον πρόλογο του Μπέντις. Νομίζω ότι είχαν κυκλοφορήσει και όλα τα άλμπουμ παλαιότερα σε τόμους που συγκέντρωναν δύο άλμπουμ ο καθένας. Στη Γαλλία έχει συγκεντρωθεί και σε τρία intégrales. Κυκλοφορεί και ψηφιακά, από εκεί είναι οι εικόνες εξάλλου. Περισσότερες λεπτομέρειες για τους γαλλομαθείς στη γαλλική wikipedia με συνοπτική παρουσίαση κάθε τόμου ξεχωριστά και των χαρακτήρων και φυσικά στο bedetheque.

Κάποτε είχα γράψει γι'αυτό το κόμικ πολλά μπλα-μπλα. Αλλά όσο κάτι μιλάει περισσότερο από μόνο του, τόσο λιγότερο χρειάζεται να μιλάνε γι'αυτό οι άλλοι. Οπότε, απλά λιτά και απέριττα, Le Monde D'Edena από τον Moebius, ένα από τα καλύτερα κόμικ που γράφτηκαν ποτέ. Πρώτο κουλό: Το κόμικ ξεκίνησε ως διαφημιστικό για την Citroen, όταν εκείνη πλησίασε στις αρχές του '80 τον κομίστα για μια 16-σέλιδη sci-fi ιστορία όπου πρωταγωνιστεί το μοντέλο της Citroen Traction Avant. Ο Μοέμπιους στράβωσε αρχικά με την ιδέα να κάνει κόμικς για μια βιομηχανία αυτοκινήτων, αλλά ίσως γούσταρε την μάρκα που είχε φτιάξει κατ' αυτόν αυτοκίνητα "ποιήματα" (DS και 2CV), ίσως πάλι ο φάκελος να πάχυνε απότομα. Εν τέλει το δεκαεξασέλιδο έγινε έξι τεύχη 1. Sur L'Etoile (Les Humanoides Associes) - 1983 2. Les jardins d'Edena (Casterman) - 1988 3. La Deesse (Casterman) - 1990 4. Stel (Casterman) - 1994 5. Sra (Casterman) - 2001 6. Les reparateurs (Casterman) - 2001 και από διαφήμιση της Σιτροέν ο Μοέμπιους έγραψε και σχεδίασε το κατ'εμέ Magnum Opus του. Κόπι πάστα η υπόθεση από παλιότερό μου κείμενο: Σε ένα μακρινό μέλλον όπου η δική μας εποχή θεωρείται αρχαία, τα δεδομένα της ύπαρξης έχουν αλλάξει πλήρως. Δεν υπάρχουν άνδρες και γυναίκες παρά ασέξουαλ όντα χωρίς γεννητικά όργανα που τρέφονται με συνθετικό φαγητό. Υπάρχουν εκατοντάδες πλανήτες και φυλές στον Γαλαξία και ο Stel με τον Atan, δύο επισκευαστές διαστημοπλοίων και συνοδοιπόροι βρίσκονται ξαφνικά απομονωμένοι σε έναν αφιλόξενο πλανήτη που ονομάζουν Pool Ball (Μπάλα μπιλιάρδου). Μετά από περιπέτειες βρίσκουν μια παράξενη φθορίζουσα μπλε πυραμίδα η οποία τους περίμενε να έρθουν ώστε να ξεκινήσει, με αυτούς και άλλους αντιπροσώπους των υπόλοιπων πλανητών, το ταξίδι της για τον μυθικό παραδεισένιο πλανήτη της Edena που βρίσκεται κρυμμένος στο κέντρο του γαλαξία. ειλικρινά θα μπορούσα να χώσω για οφθαλμόλουτρο όλο το κόμικ Ε λοιπόν. Εσωτερικό κόμικ. Για την σεξουαλικότητα. Για την χορτοφαγία και τον βιγκανισμό. Για την εξερεύνηση του εαυτού και της θέσης του ατόμου στο σύμπαν. Για την μαστούρα και την σχέση με τα ναρκωτικά. Και για πολλά ακόμα υπαρξιακά και μη ερωτήματα που παίδευαν για δεκαετίες το μυαλό του Μοέμπιους. Τα εισαγωγικά σημειώματα της έκδοσης της Dark Horse του 2015, η οποία συστήνεται ανεπιφύλακτα, τα λέει αναλυτικά. Το σχέδιο μινιμάλ. Απλές γραμμές, γεωμετρική συμμετρία, φαλλικά σύμβολα. Τα συνηθισμένα δηλαδή των sci-fi του. Μόνο που εδώ δίνει ρέστα. Καταφέρνει ταυτόχρονα να φτιάξει ένα σχέδιο εξαιρετικά απλό και εξαιρετικά σύνθετο. Που τραβάει το μάτι εκεί που θέλει, και το αφήνει εκεί που θέλει να το συνεπάρει η ιστορία. Απόλυτη ισορροπία μεταξύ σχεδίου και σεναρίου. Έντονο μπλε σε δεκάδες αποχρώσεις, το αγαπημένο του χρώμα. Δίνω ένα μικρό σπρώξιμο, η εμπειρία ανάγνωσης του δεν συγκρίνεται με καμία αράδα και παρουσίαση δική μου αλλά και άλλων πιο γνωστικών. Θα κλείσω μόνο με το ότι το Blueberry ξαφνικά τρώει ανάποδη και πάει στ'ανάθεμα. Ακόμα και αν δεν σας αρέσει το σουρεάλ στοιχείο που υπάρχει διάχυτο σε όλα τα δικά του-δικά του κόμικ (Airtight garage, Inside Moebius), ακόμα και αν δεν γουστάρετε ΕΦ, εδώ θα βγάλετε το καπέλο σας με σεβασμό. Και αν δεν έχετε, θα πάτε να πάρετε. Το World of Edena ανήκει σε μια νέα σειρά Moebius Library της DH. Στην σειρά ανήκει και το πολύ πιο εσωτερικό Inside Moebius αλλά γι'αυτό, τα λέμε άλλη στιγμή. Επίσης, έβγαλαν επειδή μας λυπήθηκαν και το Art of Edena, ένα άψογο artbook για περισσότερο σάλιωμα. πολλές από τις σελίδες είναι για χρόνια wallpaper στο λάπτοπ World of Edena Dark Horse Bedetheque wiki αρθράκι