Search the Community

Σπύρος Δερβενιώτης: Πουτάνες, gentrification, αριστεία και Αριστερά (© Γιώργος Κονταρίνης/Eurokinissi) Μια συζήτηση με τον comic artist Σπύρο Δερβενιώτη με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του άλμπουμ. Πώς µπορεί να αφηγηθεί κανείς τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας σε µόλις 96 σελίδες; Ο Σπύρος ∆ερβενιώτης έχει την απάντηση στο κόµικς άλµπουµ «Παλιές πουτάνες» που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Χαραµάδα. Συναντηθήκαµε µε τον κοµίστα και γελοιογράφο, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει και την ιδιότητα του υπεύθυνου επικοινωνίας του ΜέΡΑ25, προκειµένου να µιλήσουµε για τη νέα του δουλειά. Πώς προέκυψε λοιπόν αυτό το άλµπουµ; «Όλα ξεκίνησαν το 2013-14 εν µέσω κρίσης. Έγινε τότε η προσπάθεια να βγουν κάποια ΜΜΕ που να είναι διαφορετικά από τα συστηµικά· έτσι ξεκίνησε το “Unfollow”» λέει ο δηµιουργός. Από τους (ελ)λαδέµπορους στους ακροκεντρώους Η ιδέα για το κόµικς «Πουτάνες», όπως εξηγεί, ξεκίνησε µε αφορµή την τότε επικαιρότητα, την υπόθεση µε τον Ανδρέα Λοβέρδο και τις οροθετικές. «Επίσης ειδικά µε τον Αυγουστίνο Ζενάκο µοιραζόµασταν µια εµµονή για το gentrification που γινόταν τότε στον Κεραµεικό, το οποίο ήταν ακόµη εν εξελίξει. Οπότε η ιδέα ήταν ως εξής: σε ένα κτίριο στον Κεραµεικό που ήταν γκαλερί-γραφεία κ.λπ. διαπλέκονται κάποιοι χαρακτήρες αρχετυπικά ακροκεντρώοι και όλο αυτό το βλέπουµε µέσα από τα µάτια δύο σεξεργατριών που κάνουν πιάτσα από κάτω. Και ο τίτλος αναφέρεται σε όλους εκτός από αυτές τις δύο κοπέλες». Κάποια στιγµή αποφασίστηκε να κυκλοφορήσει µια συγκεντρωτική έκδοση που να περιλαµβάνει το κόµικς. «Ακόµη αριθµούσε γύρω στα 30 επεισόδια και ψάχναµε ιδέες πώς να συµπληρώσουµε την έκδοση. Πάνω εκεί µας ήρθε η ιδέα να πιάσουµε την ιστορία του σπιτιού και των προγόνων των πρωταγωνιστών από το ’50 και µετά, λίγο µετά τον πόλεµο δηλαδή που άρχισε να χτίζεται αυτή η φάση». Για διάφορους λόγους η έκδοση έµεινε στη µέση, όπως λέει ο Σπ. ∆ερβενιώτης, ωστόσο η επέτειος του 1821 στάθηκε χρυσή αφορµή για να κυκλοφορήσει, µε την ιστορία πλέον να ξεκινάει από τότε που ο Κεραµεικός ήταν ακόµη χωράφια και ο ιδρυτής της δυναστείας φορούσε γουρνοτσάρουχα και έβοσκε πρόβατα. «Εκεί κλοτσήσαµε στον τίτλο γιατί είναι πια πολύ πιο παρακινδυνευµένο να έχεις τη λέξη “πουτάνες” σε έναν τίτλο και ειδικά σε µια έκδοση που δεν είναι µέσα σε περιοδικό, µακριά από αδιάκριτα µάτια. ∆εν µπορούσαµε να βρούµε όµως άλλον τίτλο από το “Παλιές πουτάνες” – τίτλος που περιγράφει τους χαρακτήρες σε τόσο πολλά επίπεδα». Και ποιοι είναι αυτοί οι χαρακτήρες; «Όσοι ανήκουν στη βαθιά ∆εξιά –από τους λαδέµπορες της Κατοχής µέχρι σήµερα– και σε αυτό που λέµε ακραίο κέντρο, που είναι απόφυση του σηµιτισµού. Πρόκειται για όλους αυτούς τους λίγο κοσµοπολίτες, λίγο τάχαµου, αλλά πάντα δικτυωµένους και πάντα καβαντζωµένους και πάντα σε όλα τα ΕΣΠΑ και σε όλες τις δουλειές του δηµοσίου, αλλά και για το πώς όλοι αυτοί µαγικά αγκαλιάστηκαν ενάντια στον κοινό εχθρό, την αριστερίλα – να το πούµε λαϊκά. Κάθε χαρακτήρας είναι σύµµειξη τουλάχιστον πέντε έξι αναγνωρίσιµων προσώπων». Μήπως ο ίδιος έχει πρόβληµα µε την «αριστεία»; «Ναι, αλλά αυτή το ξεκίνησε πρώτη» απαντά. Περιγράφει µια ολόκληρη εποχή λέγοντας: «Εν καιρώ ειρήνης, το 2009-10, όλοι αυτοί οι άνθρωποι ήταν απλώς η θάλασσα µες στην οποία κολυµπούσαµε όλα τα ψάρια. ∆εν υπήρχε κάτι άλλο και δεν χρειαζόταν να υπάρχει κάτι άλλο γιατί λεφτά υπήρχαν, κανείς δεν νοιαζόταν για τα πολιτικά προτάγµατα. Όταν έσφιξαν τα γάλατα και έπρεπε να πάρεις θέση ή µε τους “φέρ’ τα εδώ” ή µε τους “άσ’ τα κάτω”, τότε άρχισαν να φαίνονται οι στρατεύσεις και οι πραγµατικότητες κάτω από το υπόστρωµα της νηφαλιότητας. ∆εν υπήρχαν πιο διχαστικοί, πιο ακραίοι από αυτούς οι οποίοι γράφανε σεντόνια υπέρ της νηφαλιότητας. Και κάπου εκεί χαλάσανε και τα µέχρι τότε χαρούµενα free press, στα οποία παρέµειναν µόνο οι µουτζαχεντίν και τα ροτβάιλερ µιας συγκεκριµένης ιδεολογίας την οποία υποστήριζαν µε µανία». Η Αριστερά και τα καθαρά σεντόνια της Ευρώπης Μιλάµε για το δηµοψήφισµα του 2015 και την Ευρωπαϊκή Ενωση των τελευταίων χρόνων. «∆εν έµεινε η χώρα στην Ευρώπη, έφυγε η Ευρώπη από την Ευρώπη. Αυτό ζούµε τη δεδοµένη στιγµή. Χύθηκαν τόσα κροκοδείλια δάκρυα για το Grexit και τελικά το βρήκαν από το Brexit. Εφυγε η ναυαρχίδα τους, ο πολιτισµένος αγγλοσαξονικός κόσµος τους αποχαιρέτησε: “Μπάι µπάι, ούτε να σας ξέρουµε”. Αυτό που απέµεινε δεν το λες ενωµένη Ευρώπη». Όπως λέει ο δηµιουργός, αυτό φάνηκε ξανά πρόσφατα στο θέµα των εµβολίων κατά του κορονοϊού. «Υπήρχε µια χλιαρή προσπάθεια ενός ευρωπαϊκού εµβολιαστικού προγράµµατος και όποιος ήταν πιο ισχυρός είχε κάνει τις καβάντζες του και είχε αγοράσει διπλές και τριπλές παρτίδες και η πρόβλεψη ήταν οι υπόλοιποι να µοιραστούν τα ψίχουλα. Το βλέπουµε επίσης στο προσφυγικό. Υποτίθεται ότι χύθηκε τόσος ιδεολογικός ιδρώτας για το σύνορο της Ευρώπης. Από την Ελλάδα παρέλασε όλη η Frontex, µε όλους τους πρωτοκλασάτους να υπερασπίζονται τι; Ένα τείχος. ∆ηλαδή οι ίδιοι που χόρευαν στα ερείπια του τείχους µετά έκαναν ένα τείχος µε χαρά και µε µανία. Και όλη η ενιαία στρατηγική απορρόφησης προσφύγων πήγε στον διάολο όταν η βαθιά Ευρώπη αποφάσισε ότι θα βάλει ένα µαχαίρι στα δόντια και θα πει “σφάξτε όλους τους σκουρόχρωµους, δεν θέλουµε κανέναν στα καθαρά µας σπίτια”». Η κουβέντα στρέφεται στην πανδηµία, την έλλειψη νοσοκοµείων και υγειονοµικού προσωπικού, την έξαρση της συνωµοσιολογίας και την έλλειψη εµπιστοσύνης στην κεντρική εξουσία. Η Αριστερά µπορεί να προσφέρει λύση αυτήν τη στιγµή; «Είχε µια ευκαιρία και την έχασε. ∆εν την έχασε, τη δυναµίτισε. ∆εν τη δυναµίτισε, τη σαµποτάρισε. ∆εν τη σαµποτάρισε, την έχωσε βαθιά. ∆εν την έχωσε βαθιά, χόρεψε στον τάφο της». Για ποιο λόγο ο ίδιος πιστεύει ότι συνέβη κάτι τέτοιο; «Θα µάθουµε σε 30 χρόνια που θα βγουν τα memoirs». INF0 Το κόμικς άλμπουμ «Παλιές πουτάνες» του Σπύρου Δερβενιώτη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Χαραμάδα. Πηγή

«Τα 200 χρόνια μέσα από τα μάτια των καθαρμάτων» Ιωάννα Σωτήρχου Το καινούργιο άλμπουμ «Παλιές πουτάνες» του γνωστού κομίστα και σκιτσογράφου είναι ο δικός του τρόπος υποδοχής της 200ής επετείου του 1821, διατρέχοντας όλες τις εποχές από τη... σωστή πλευρά της Ιστορίας. «Παλιές πουτάνες» είναι ο τίτλος του νέου γκράφικ νόβελ ή άλμπουμ κόμικς του Σπύρου Δερβενιώτη από τις εκδόσεις Χαραμάδα: «Αυτό που ήθελα να δείξω είναι ότι όλοι αυτοί οι πολιτικοί από σόι δεν φύτρωσαν σε ιστορικό κενό, ότι η σωστή πλευρά της Ιστορίας έχει συνέχεια» μας λέει ο εξ απαλών ονύχων κομίστας και γελοιογράφος, που διατελεί υπεύθυνος επικοινωνίας του ΜέΡΑ25. Με λίγα λόγια το «καστ» της ιστορίας, που ξεκίνησε ως σειρά στο περιοδικό «Unfollow», ήταν δύο σεξεργάτριες που έκαναν πιάτσα στον Κεραμεικό έξω από ένα κτίριο όπου στεγάζονταν τα γραφεία ενός πολιτικού γόνου της συντηρητικής παράταξης, μιας γκαλερίστα και ενός χίπστερ-γραφίστα. ● Τι ήθελε να πει ο ποιητής; Ήταν ο καιρός του τζεντριφικέσιον ελληνιστί, δηλαδή του εξευγενισμού του Κεραμεικού, και ταυτόχρονα η κρίση. Η σειρά εικονογραφούσε σε πραγματικό χρόνο την κρίση του 2011-12. Ο τίτλος αναφερόταν σε όλους τους χαρακτήρες, εκτός από τις σεξεργάτριες. Αφορούσε αυτούς τους τυχοδιώκτες που ήταν ικανοί για όλα, ήταν μέσα σε όλα τα κόλπα, πουλούσαν ακόμη και τη μάνα τους. Σαν ένα ντοκιμαντέρ... ● Αυτό το σχήμα ήταν το όχημα για να σχολιάσεις την επικαιρότητα; Για να ερμηνεύσουμε την κρίση και αυτούς που βγήκαν αλώβητοι και κερδισμένοι από αυτήν, χρεώνοντας για τις υπηρεσίες τους ανάλογα με τη «στάση». Το άλμπουμ παίρνει τους ίδιους χαρακτήρες από τους προγόνους τους. Από το 1821 μέχρι σήμερα. Από τότε που ο Κεραμεικός ήταν χωράφι, ξεκινώντας από τον πρώτο πρόγονο του πολιτικού «κωλόσογου», διατρέχοντας όλες τις εποχές, Κατοχή, ΕΡΕ, Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ξανά ΠΑΣΟΚ και ξανά Ν.Δ. Όλα τα 200 χρόνια μέσα από τα μάτια των καθαρμάτων, από τους προγόνους μέχρι τους απογόνους, όλο το σόι. ● Γιατί το έκανες; Βρήκαμε εξαιρετικά ενδιαφέρον το να πιάσουμε τη ρίζα του προβλήματος και να πούμε «ρε φίλε, αυτοί δεν φύτρωσαν σε ιστορικό κενό» κι ότι η «σωστή πλευρά της Ιστορίας» έχει συνέχεια. Περιγράφει όλη αυτή την πορεία, γιατί, ξέρεις, υπάρχει αυτή η τάση εξωραϊσμού του παρελθόντος, όπου ανάβουν τα λαμπάκια της νοσταλγίας. Μόνο που για πολλές δεκαετίες τον προηγούμενο αιώνα οι μισοί ήταν στις εξορίες και οι άλλοι μισοί άνοιγαν κεφάλια. Λένε «αχ τότε που είχαμε το ένα και το άλλο», δεν λένε όμως «αχ τότε που είχαμε ξερονήσια» και «αχ τότε που δολοφόνησαν τον Λαμπράκη». ● Δεν υπάρχει μια υπερβολή σε όλα αυτά; Καρτουνιστική αδεία; Όχι, είναι μια άγκυρα στην πραγματικότητα. Ακόμη και την ώρα που τα ζούσαμε θεωρούσαμε ότι ήταν υπερβολικά, μα ήταν όλα για όλα αληθινά. Μια τάση που συνεχίζεται αμείωτη και το 2022... ● Το Δόγμα του Σοκ σε συνέχειες; Σε εβδομαδιαίες ημερήσιες δόσεις. ● Έχεις ιστορικές αναφορές; Είναι μόνο ιστορικές αναφορές, αλλά όχι με τον μανδύα του μαθήματος της Ιστορίας. ● Είναι τόσο στραβό το «κλίμα»; Ναι, ξεκάθαρα. Για την ακρίβεια γέρνει και προς τα δεξιά. ● Με αυτά τα δεδομένα και όσα περιγράφεις βλέπεις διέξοδο; Αυτό είναι το αστείο: μέσα σε αυτό το κλίμα πάντα βλέπω διέξοδο, κόντρα σε κάθε απόδειξη για το ενάντιο. ● Πού τη βλέπεις; Δεν ξέρω, παρ’ όλα αυτά επιζούμε σαν τις κατσαρίδες, αντέχουμε. Το κλίμα είναι ωραίο, η χώρα είναι όμορφη και δυστυχώς μας συμβαίνουν και αυτά τα πράγματα. Η διέξοδος θα είναι πάντα οι χαμένοι των εμφυλίων, αλλά νικητές της ιδεολογικής ηγεμονίας. ● Ναι, κάτι τέτοια δεν λέει και η κυβέρνηση και ο Άδωνις, ότι για όλα φταίει η Αριστερά; «Για όλα αυτά φταίει η Αριστερά» και την ταυτίζει περιέργως με τον κομμουνισμό. Οτιδήποτε δεν φουσκώνει τις τσέπες ενός ολιγάρχη θεωρείται κομμουνισμός. Δεδομένου του πόσοι είναι οι ολιγάρχες, είμαστε μια χώρα γεμάτη κομμουνιστές, οπότε δικαίως ο κάθε Άδωνις ιδρώνει... ● Καλά, έχουμε στείλει στη Βουλή και σκοταδοσούρουπους τύπους, για να μην ξεχνιόμαστε... Μια χαρά συνεργοί αυτού του συστήματος ήταν και αυτοί. Αρκεί να θυμηθούμε ποια νομοσχέδια στήριξαν και υπέρ ποιων συγκεκριμένων συμφερόντων ψήφισαν. ● Τελικά είναι η αναμέτρησή σου με την Ιστορία; Τα τελευταία αρκετά χρόνια η παραγωγή κόμικς και γενικότερα κουλτούρας, ακόμη και τηλεοπτικής, δείχνει να σταματά σε θεματολογία που φτάνει το πολύ μέχρι τη δεκαετία του 1930. Έχουμε μια επιστροφή με τα δυο πόδια στο παρελθόν και έναν δισταγμό να αναμετρηθούμε με το παρόν λες και μας έχει τρομάξει τόσο πολύ που δεν θέλουμε ούτε να ασχοληθούμε. Ελπίζω ότι αυτό το άλμπουμ καταφέρνει να κάνει το παρελθόν πιο κατανοητό, να ενώσει το νήμα με το τότε και να το ξετυλίξει μέχρι σήμερα μπας και βγάλουμε κάποιο νόημα και ξαναπατήσουμε επιτέλους το κουμπί της επανεκκίνησης. ● Υπάρχει τέτοιο κουμπί; Κάθε κουμπί ευχαρίστησης το ψάχνουμε. Πηγή