Search the Community

Επτά Έλληνες κομικάδες που αξίζει να γνωρίσετε Μια περιήγηση στη δραστήρια κοινότητα των Ελλήνων κομικάδων που αλλάζει, μεγαλώνει και θέλει να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο. Ο Θανάσης Πέτρου ανάμεσα στις δημιουργίες του. Θεωρεί ότι η κινητικότητα των τελευταίων ετών βοηθάει στην αναδιαμόρφωση του τοπίου. (Φωτογραφίες: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΒΟΣ) Άθως Δημουλάς Χαζεύω τις εκθέσεις στο Ψηφιακό Μουσείο Comics γιατί ναι, έχουμε Ψηφιακό Μουσείο Comics, το ήξερε κανείς; Έχουμε και βιβλιοθήκη κόμικς (Athens Comics Library), βρίσκεται στου Ψυρρή, διαθέτει 2.500 τίτλους και οργανώνει ένα σωρό δράσεις. Υπάρχει και η Ακαδημία, που απονέμει κάθε χρόνο τα βραβεία της. Κι ένα φόρουμ (greekcomics.gr) με σχεδόν 10.000 μέλη. Σε λίγες μέρες ξεκινά το φεστιβάλ του Comicdom CON Athens, δίνοντας για τρεις μέρες χρώμα στην πόλη. Και, πάνω απ’ όλα, έχω δίπλα μου μια στοίβα με ελληνικές εκδόσεις. Ξεφυλλίζω το 21: Η μάχη της πλατείας (εκδ. Ίκαρος) του Soloup, μια συγκλονιστική δουλειά που συνδέει την ιστορία μας με το σήμερα· θα μπορούσε και θα έπρεπε να βρίσκεται σε κάθε βιβλιοθήκη. Παίρνω στα χέρια μου τον sci-fi μύθο Γυμνά οστά (εκδ. Polaris), που υπογράφουν οι Δημοσθένης Παπαμάρκος και Kanellos Cob. Χάνεται το μυαλό και το μάτι. Διαβάζω το πολύ συγκινητικό Ξημέρωσε ο Θεός τη μέρα (εκδ. Πατάκη) του Τάσου Ζαφειράδη και του Θανάση Πέτρου, και το έπος των Ληστών (εκδ. Polaris) του Γιώργου Γούση και του Γιάννη Ράγκου, χαμογελάω με την ευφυΐα των φρέσκων Κουραφέλκυθρων του Αντώνη Βαβαγιάννη, με τα απίθανα σχέδια του Tomek. Η ελληνική σκηνή ανθίζει. Ανθίζει, όμως, ή απλώς αλλάζει; Ένα μικρό δείγμα από το Κουραφέλκυθρα-Συγγνώμη που γεννήθηκα! του Αντώνη Βαβαγιάννη, που αναμένεται προσεχώς από την Jemma Press. Σίγουρα βρίσκεται σε μια νέα φάση. Συμβαίνουν πράγματα και συμβαίνουν οργανωμένα, οι εκδόσεις είναι πολλές και καλές, υπάρχει ταλέντο, υπάρχει διάθεση. «Είναι πολύ περισσότεροι πλέον οι άνθρωποι που κάνουν κόμικ, όπως και αυτοί που τα εκδίδουν», μου λέει ο Λευτέρης Σταυριανός, εκδότης της Jemma Press. «Κάποτε υπήρχε η Βαβέλ, το Παρά Πέντε και όλα όσα έβγαιναν στο περίπτερο. Σήμερα το κόμικ είναι περισσότερο είδος βιβλιοπωλείου». Σε αυτό βεβαίως έχει παίξει ρόλο και η εμπλοκή των μεγάλων οίκων, όπως ο Ίκαρος, ο Πατάκης, το Μεταίχμιο κ.ά., που δεν εξειδικεύονταν στο κόμικ, αλλά σήμερα εκδίδουν δουλειές Ελλήνων δημιουργών. «Ένας κομίστας δεν νιώθει σήμερα στο περιθώριο, τουλάχιστον σε σχέση με παλιότερα, που το κόμικ ήταν κάτι άγνωστο και παρακμιακό», μου λέει ο Γιώργος Γούσης. «Αρκετοί δημιουργοί είναι πλέον αναγνωρίσιμοι, καλλιτέχνες με προσωπική ταυτότητα. Δεδομένων των συνθηκών, η ελληνική σκηνή βρίσκεται σε καλό σημείο». Οι συνθήκες είναι οι εξής: το κοινό στην Ελλάδα είναι εκ των πραγμάτων μικρό και, επίσης, όσο κι αν είναι παρωχημένο να συζητάμε ότι τα κόμικς δεν τελειώνουν στον Μίκι Μάους ή στον Σούπερμαν, στη συνείδηση μιας σημαντικής μερίδας του κοινού εξακολουθεί να είναι ένα είδος για παιδιά, εφήβους ή, τέλος πάντων, ανθρώπους με ένα ειδικό ενδιαφέρον. Ο Γιώργος Γούσης – στα πόδια του διακρίνεται το εξώφυλλο των Ληστών, μιας έκδοσης που ξεχώρισε τα τελευταία χρόνια. ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ Για τι πράγμα μιλάμε, όμως, όταν μιλάμε για την ελληνική σκηνή; Υπάρχει κάτι που συνδέει τις νέες δουλειές, εκτός από την καταγωγή και τη γλώσσα των δημιουργών τους; Φαίνεται πως όχι. Κοιτάζω τα «καλύτερα κόμικς» όπως προέκυψαν από τα ελληνικά βραβεία την τελευταία τριετία: μια βυζαντινή περιπέτεια φαντασίας (Ψηφιδωτό, εκδ. Jemma Press, Ζαφειριάδης-Χριστούλιας), ένα δυστοπικό αμερικανικό πολιτικό θρίλερ (Shark Nation, εκδ. Χαραμάδα, Δερβενιώτης), μια ατμοσφαιρική βορειοελλαδίτικη ιστορία (Γρα-Γρου, εκδ. Ίκαρος, Παλαβός-Ζαφειριάδης-Πέτρου). Περισσότερες διαφορές βρίσκει κανείς παρά ομοιότητες. «Είναι τεράστια η ποικιλία», μου λέει ο Τάσος Ζαφειριάδης, από τους παλιούς πλέον στον χώρο, με μια σειρά διακρίσεων πρωτίστως για τα κείμενά του. «Υπάρχει ποικιλία σε μορφολογικό και υφολογικό επίπεδο, στο σχέδιο και στο σενάριο, δεν ξέρεις τι να περιμένεις, υπάρχουν επιρροές από παντού, βγαίνουν υπερηρωικά κόμικς, στριπ χιουμοριστικά, ιστορικά, αυτοβιογραφικά, ακόμα και μάνγκα». Μάνγκα, ε; «Αυτά διαβάζει περισσότερο η νέα γενιά», μου λέει ο Θανάσης Πέτρου, που διδάσκει κόμικς στο σχετικό τμήμα του ΑΚΤΟ και έρχεται σε επαφή με τις προτιμήσεις των νεότερων. «Διαβάζουν μάνγκα, κυρίως online, και τα μέινστριμ τα αμερικάνικα». Θεωρεί πως αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μια «χαρτογράφηση», ότι οι νέες εκδόσεις ξεφεύγουν από το αυστηρό κοινό των κομικάδων. «Ξεκαθαρίζει το τοπίο, ο καθένας χτίζει το κοινό του, ξεχωρίζει ποιος κάνει τι και πού απευθύνεται, εγώ, για παράδειγμα, δεν θα κάνω ένα κόμικ με υπερήρωες, ούτε αυτός που διαβάζει μάνγκα θα ασχοληθεί με τη δουλειά μου για τον Χαλεπά». Αναφέρεται στη βιογραφία του Γιαννούλη Χαλεπά (εκδ. Πατάκη), που κυκλοφόρησε σε συνεργασία με τον Δημήτρη Βαννέλη. Τον ρωτάω αν μια τέτοια έκδοση θα έβρισκε κοινό πριν από 10-15 χρόνια. «Όχι μόνο δεν θα έβρισκε», μου λέει, «αλλά δεν θα τυπωνόταν καν, οι εκδότες θα το απέρριπταν, όμως ούτε κι εμείς θα το κάναμε, τέτοιες εκδόσεις δεν θα υπήρχαν πριν από 10-15 χρόνια». Η Αλέξια Οθωναίου με τα χαρακτηριστικά της σχέδια. Κάποια από αυτά, μαζί με άλλα αντικείμενα, θα τα βρείτε στο Curious Attic Shop στην πλατφόρμα Etsy. ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Μπορεί να μην υπάρχουν, λοιπόν, κοινά χαρακτηριστικά ή κάποιο ενιαίο ρεύμα, ωστόσο υπάρχουν τάσεις – μία από τις πιο ξεκάθαρες, σε επίπεδο θεματολογίας, είναι αυτή του ιστορικού graphic novel. Ίσως έχουν παίξει ρόλο και οι επέτειοι, που εσχάτως μας έκαναν να κοιτάξουμε στο παρελθόν. «Τα ιστορικά κόμικς είναι πράγματι ένα κομμάτι που έχει εισαχθεί τελευταία, έρχονται καινούργιοι δημιουργοί που εξερευνούν το μέσο, δανείζονται στοιχεία από την ελληνική ιστορία και την παράδοση», μου λέει ο κ. Σταυριανός. Ένας από τους καινούργιους δημιουργούς είναι ο Θανάσης Καραμπάλιος, που υπογράφει το 1800 (Jemma Press), ετοιμάζοντας αυτή τη στιγμή το έκτο μέρος της σειράς. Ο ίδιος αγαπάει πολύ την Ιστορία, αλλά θεωρεί ότι αυτή η τάση έχει κι άλλη αφετηρία. «Έπαιξε ρόλο η οικονομική-πολιτιστική κρίση των τελευταίων ετών», μου λέει. «Σε τέτοια σταυροδρόμια, κάθε λαός νιώθει χαμένος και ο καθένας προσπαθεί να δει τι φταίει κοιτάζοντας πίσω. Είναι και ζήτημα αναζήτησης ταυτότητας, ειδικά για τη γενιά μου». Είναι 39 ετών. Εργαζόταν για χρόνια στην εστίαση, αλλά η επιτυχία του 1800 του άνοιξε κάποιες πόρτες, όπως λέει, και πλέον απασχολείται στον χώρο της εικονογράφησης. Ο Θανάσης Καραμπάλιος δημιουργεί το 1800. Τι σημαίνει όμως «επιτυχία» για ένα ελληνικό κόμικ; «Αν πουλήσει πάνω από 1.000 αντίτυπα, σημαίνει ότι έχει πάει καλά», μου λέει ο κ. Σταυριανός. Υπάρχουν βεβαίως και οι εξαιρέσεις. Π.χ. το Logicomix (εκδ. Ίκαρος, Δοξιάδης, Παπαδημητρίου, Παπαδάτος, Di Donna) είναι εκτός συναγωνισμού. Το ίδιο και πολλές δουλειές του Αρκά (εκδ. Πατάκη). Ένα ίσως ανέλπιστο μπεστ σέλερ ήταν ο Ερωτόκριτος (εκδ. Polaris), που έχει πουλήσει πάνω από 13.000 αντίτυπα. Ο Δημοσθένης Παπαμάρκος και ο Γιάννης Ράγκος διασκεύασαν το κλασικό κείμενο του Κορνάρου, το σχέδιο το έκανε ο Γιώργος Γούσης και, όπως μου λέει ο εκδότης Γιώργος Ζαρρής, «ήταν μια τεράστια επιτυχία». Μου εξηγεί ότι η προσαρμογή λογοτεχνικών έργων σε graphic novel είναι μια ισχυρή τάση της τελευταίας δεκαετίας. Ενδεικτικά αναφέρω ότι τα προηγούμενα χρόνια μεταφέρθηκαν σε κόμικ η Κερένια κούκλα του Χρυστομάνου (εκδ. Comicdom Press), o Μεγάλος περίπατος του Πέτρου της Άλκης Ζέη (εκδ. Μεταίχμιο), τα Μυστικά του βάλτου της Πηνελόπης Δέλτα (εκδ. Polaris) κ.ά. «Όλα αυτά έχουν πάει καλά, γιατί αγγίζουν το κοινό της λογοτεχνίας», λέει ο κ. Ζαρρής. «Κερδήθηκε ένα περιφερειακό κοινό, που δεν είχε εξοικείωση με τα κόμικς, ούτε και διάθεση να αποκτήσει. Αλλά αυτά τα αγόρασε». Αρκετοί επίσης αναζήτησαν αυτά τα βιβλία για τα παιδιά τους, με τη λογική ότι η «νέα γενιά δεν διαβάζει», αλλά ίσως γοητευτεί από μια πιο φιλική μορφή. «Οι λογοτεχνικές διασκευές έχουν αλλάξει σιγά σιγά την αντίληψη του κόσμου για τα κόμικς», μου λέει ο Kanellos Cob, που πέρασε πάνω από έναν χρόνο δουλεύοντας με κάθε λεπτομέρεια τον Ζητιάνο (εκδ. Polaris) του Καρκαβίτσα. «Με αυτόν τον τρόπο έχει συστηθεί το μέσο σε ένα κοινό που δεν θα ενδιαφερόταν σε αντίθετη περίπτωση. Αυτό που πρέπει τώρα να κάνει ο καθένας μας είναι να σεβαστεί τη δουλειά του». Γρα-Γρου / Τ. Ζαφειριάδης, Γ. Παλαβός, Θ. Πέτρου ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ Το φθινόπωρο του 2017 κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του περιοδικού Μπλε Κομήτης. Είχε καλό χαρτί, πλούσια ύλη, μια όμορφη εικονογράφηση στο εξώφυλλο από τον Παναγιώτη Πανταζή και, όπως διαβάζω σήμερα σε εκείνο το πρώτο editorial, είχε την πρόθεση να συνεχίσει την παράδοση των περιοδικών κόμικ που διαμόρφωσαν την ελληνική σκηνή, από την εποχή του Μικρού Ήρωα μέχρι φυσικά τη Βαβέλ, το Παρά Πέντε, το 9 κ.ά. Ο Μπλε Κομήτης ολοκλήρωσε την πορεία του δύο χρόνια αργότερα. «Ήταν ένα καλό εγχείρημα», μου λέει ο Γιώργος Γούσης, που είχε αναλάβει την αρχισυνταξία. «Παρουσιάσαμε τις τάσεις της στιγμής με νέους και καταξιωμένους δημιουργούς, αλλά το περιοδικό δεν είχε τον χρόνο να στιγματίσει πολύ κόσμο». Ήταν η απόδειξη ότι έχουμε περάσει πλέον σε μια άλλη εποχή; Ένας εκ των εκδοτών του, ο Γιώργος Ζαρρής, μου εξηγεί: «Όταν έβγαινε η Βαβέλ, για παράδειγμα, δεν ήταν μόνο κόμικ, ήταν ένα παράθυρο σε έναν άλλο κόσμο, δεν μπορεί να παίξει τον ρόλο αυτόν ένα περιοδικό σήμερα, οι δίαυλοι πλέον υπάρχουν αλλού». Το ζήτημα όμως δεν είναι ότι χάθηκε μια κουλτούρα ή ότι μεταφέρθηκε στο ίντερνετ – το ζήτημα είναι πολύ πιο πρακτικό. Ο Τάσος Ζαφειριάδης θυμάται ότι τα χρόνια του 9 είχε ανθίσει η σκηνή για τον πολύ απλό λόγο ότι το περιοδικό πλήρωνε σταθερά τους δημιουργούς. « Ήταν πόλος έλξης και λόγος να γίνουν παραγωγές», μου λέει. Και είναι λογικό. Όταν έκλεισε το 9, αυτόν τον ρόλο ανέλαβε για πολλά χρόνια το SoComic, ένα σάιτ που λειτουργούσε με τη χορηγία της ΙΟΝ. «Ήταν βέβαια συγκεκριμένο το είδος που φιλοξενούσε, τα στριπ, όμως πολλές εκδόσεις βγήκαν μέσα από εκεί». Σκηνή από τη διασκευή του Ερωτόκριτου σε graphic novel από τις εκδόσεις Polaris, μια σημαντική εμπορική επιτυχία. Εδώ και χρόνια, τα ελληνικά κόμικς περνούν μέσα από το διαδίκτυο και πολλοί δημιουργοί έχουν γίνει γνωστοί μέσα από την ιντερνετική τους παρουσία. Είναι αυτό ο σωστός δρόμος; Εξαργυρώνεται ο κόπος ενός δημιουργού με κάποια like στα κοινωνικά δίκτυα; «Δεν είναι έτσι», μου λέει η Αλέξια Οθωναίου, «τις Ιστορίες που κρύβονται σε προφανή μέρη, μπορούσε ο καθένας να τις διαβάσει ολόκληρες εντελώς δωρεάν στο SoComic, παρ’ όλα αυτά και τα δύο βιβλία μου έχουν πλέον εξαντληθεί. Ο κόσμος εξοικειώνεται μέσα από το ίντερνετ και, αν κάτι του αρέσει, μετά θέλει να το αγοράσει». Η Αλέξια έχει ένα πολύ ιδιαίτερο σχεδιαστικό ύφος, ποικίλες επιρροές και πολλές ιδέες. Πρόσφατα εικονογράφησε τον δίσκο του Θανάση Παπακωνσταντίνου, Απροστάτευτος, ένα «cd-κόμικ», όπως το χαρακτηρίζει, και ένα νουάρ-πολιτικό αθηναϊκό graphic novel με τίτλο Η γυναίκα με τα τραπουλόχαρτα (εκδ. Jemma Press). Είναι ο κόσμος των κόμικς ανδροκρατούμενος; τη ρωτάω. «Πολύ λιγότερο από παλιά», μου λέει, «έχει πλέον εξισορροπηθεί». Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση δημιουργού που βρήκε τη θέση του στη σκηνή μέσα από το διαδίκτυο είναι αυτή του Αντώνη Βαβαγιάννη – τα Κουραφέλκυθρα είναι πιθανόν ό,τι πιο αστείο μπορεί να διαβάσει σήμερα κανείς στο ελληνικό ίντερνετ και το κοινό του είναι, δεδομένης της δυναμικής της χώρας μας, τεράστιο. «Για πολλά χρόνια, πριν από τα σόσιαλ μίντια, απευθυνόμουν σε λίγο κόσμο. Πρέπει να χτίσεις μια σχέση, και αυτό θέλει πολλή δουλειά. Το ίντερνετ έχει έναν χαρακτήρα εφήμερο. Επίσης, ένα πιο μεγάλο κόμικ δεν βρίσκει χώρο στο ίντερνετ, τα δικά μου τα διαβάζεις σε μια σελίδα. Ήθελα όμως να χτίσω κάτι πιο μεγάλο, να φτιάξω χαρακτήρες που επαναλαμβάνονται, να έχω μια παρουσία που να ξεπερνάει τα πέντε δευτερόλεπτα, να μπει λίγο παραπάνω στις ζωές των ανθρώπων που εκτιμούν το χιούμορ μου». Τα Κουραφέλκυθρα κυκλοφορούν σε μια σειρά από την Jemma Press. «Το ίντερνετ φέρνει τον κόσμο, αλλά πάντα το έντυπο, που είναι όλα μαζεμένα, είναι πιο ωραίο». Ο Αντώνης Βαβαγιάννης στον χώρο όπου δημιουργεί. Σχολιάζει τη σημασία του ίντερνετ, αλλά και τη γοητεία του εντύπου. Η «ΤΡΕΛΑ» ΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ Κάθε χρόνο στην Ελλάδα κυκλοφορούν 60-70 τίτλοι, μου λέει ο Γιώργος Ζαρρής, και θεωρεί ότι υπάρχει ικανός αριθμός καλών δημιουργών. «Κάποιοι έχουν μεγάλες δυνατότητες», συνεχίζει, «αλλά τους κρατάει πίσω το περιβάλλον». Επισημαίνει ότι στις βραβεύσεις βιβλίων που γίνονται στη χώρα μας, επίσημες και ανεπίσημες, το κόμικ ως είδος αγνοείται. «Η σκηνή παραμένει απομονωμένη», καταλήγει και μου περιγράφει την προοπτική της αναβάθμισης της υπάρχουσας Ακαδημίας σε έναν φορέα πιο δραστήριο. Υπάρχουν και αυτοί που βρήκαν διέξοδο στο εξωτερικό, μεγάλα ονόματα της ελληνικής σκηνής, όπως ο Βασίλης Λώλος, ο Μιχάλης Διαλυνάς, ο Ηλίας Κυριαζής, μεταξύ άλλων. Ο Kanellos Cob εργάστηκε και αυτός στο εξωτερικό μετά τις σπουδές του στη Γαλλία, μια χώρα όπου το κόμικ, όπως λέει, «βρίσκεται παντού». Πιστεύει ότι αυτό που χρειάζεται για να εξοικειωθούμε με αυτή την κουλτούρα στην Ελλάδα είναι να παρεισφρήσει το κόμικ σε άλλα μέσα. «Να μπει στην εκπαίδευση, για παράδειγμα, να διδαχτεί η νέα γενιά ιστορία ή μαθηματικά μέσα από ένα στριπ». Ο Τάσος Ζαφειριάδης με κάποια από τα βιβλία του στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη. Μπορεί το κόμικ να κερδίσει περισσότερους οπαδούς; «Θεωρητικά ναι, μπορεί, αλλά δεν περιμένω καμία έκρηξη», μου λέει ο Τάσος Ζαφειριάδης. «Θα μπορούσαν απλώς να είναι λίγο πιο θαρραλέοι οι εκδότες, πάντως, υπάρχουν βιβλία που άξιζαν καλύτερης τύχης και παράπεσαν επειδή δεν είχαν τη διανομή που τους αναλογούσε, ούτε την κάλυψη από τον Τύπο. Το ένα φέρνει το άλλο: αν το κόμικ αποκτήσει ως είδος μεγαλύτερη διείσδυση, τότε θα είναι πιο ασφαλές για τον δημιουργό να συνεχίσει να το κάνει, αλλά και να βρει εκδότη. Έπειτα από τόσα χρόνια στον χώρο, νιώθω ακόμη μερικές φορές ότι σε κάθε βιβλίο πρέπει να περάσω οντισιόν». Βεβαίως, η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μία μέρα. Η ελληνική σκηνή κάνει σταθερά βήματα εδώ και χρόνια, αλλά έχει να κάνει μερικά ακόμα. «Επιμονή και όρεξη χρειάζεται από την πλευρά των δημιουργών και εμπιστοσύνη από τους εκδότες που πρέπει να επενδύσουν», μου λέει ο Θανάσης Πέτρου. «Ο κόπος πρέπει κάπως να αμειφθεί, δεν μπορεί να βασιστεί μια σκηνή απλώς στην τρέλα των δημιουργών». Πιθανόν, πάντως, καμία άλλη καλλιτεχνική κοινότητα δεν είναι τόσο παθιασμένη και τόσο ενωμένη όσο αυτή. Στις συζητήσεις από τις οποίες προέκυψαν τα παραπάνω, όλοι διαφήμισαν τις δουλειές συναδέλφων τους και τις εκδόσεις άλλων οίκων, με τη σκέψη τους να λειτουργεί κυρίως στο πρώτο πληθυντικό. «Η αγορά του κόμικ δεν είναι μεγάλη», λέει ο Kanellos Cob, «αυτό που θέλουμε όλοι είναι ο χώρος να συνεχίσει να ανεβαίνει». Πηγή

Έκθεση κόμικς από τους Σταύρο Κιουτσούκη και Αντώνη Βαβαγιάννη στο Μαλλιαροπούλειο Η έκθεση κόμικς θα είναι ανοιχτή για το κοινό στον 1ο Όροφο του Μαλλιαροπουλείου Δημοτικού Θέατρου της Τρίπολης, από τις 25 ως τις 27 Φεβρουαρίου 2022. Οι ώρες λειτουργίας: Παρασκευή 25, 17:00 – 21:00 Σάββατο 26, 11:00 – 15:00 Κυριακή 27, 11:00 – 19:00 Ο Αντώνης Βαβαγιάννης γεννήθηκε το 1981 στην Αθήνα. Σπούδασε παιδαγωγικά και μουσική στην Αθήνα και δουλεύει σαν δάσκαλος σε δημοτικό σχολείο. Είναι ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος Empty Frame και πρόσφατα του μουσικού project Οther Me. Η άλλη μεγάλη αγάπη του είναι τα κόμικς, με γνωστότερό του δημιούργημα το δημοφιλές και βραβευμένο 2 φορές με comicdom award διαδικτυακό κόμικ «Κουραφέλκυθρα», που ξεκίνησε το 2007 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα στο site του Nerdcult και του Luben. Έχουν εκδοθεί περισσότερα από 10 βιβλία του, μεταξύ των οποίων 2 τόμοι και 5 τεύχη «Κουραφέλκυθρα» και «Οι Προτελευταίοι», ένα συνεργατικό κόμικ με τον καλό του φίλο Θανάση Πετρόπουλο. Στον ελεύθερο του χρόνο του αρέσει να γράφει βιογραφικά του εαυτού του σε τρίτο πρόσωπο. Σταύρος Κιουτσούκης: Γεννήθηκε και ζει στην Θεσσαλονίκη. Κάνει κόμικς τα τελευταία 25 χρόνια, με μια τάση προς τα χιουμοριστικά κόμικ στριπ. Πηγή

Αντώνης Βαβαγιάννης: «Τι βαρετό, νερόβραστο και ανούσιο θα ήταν το πολιτικό σκίτσο χωρίς πολιτική θέση;» Ο Αντώνης Βαβαγιάννης, ο γνωστός και αγαπημένος μας Κουραφέλκηθρος, μας κάνει να νοιώθουμε παιδιά ακόμη και τις πιο γκρίζες μέρες. Ο περίφημος κομίστας διαθέτει πολλά ταλέντα, μεταξύ αυτών η μουσική και το σκίτσο. Πολυάριθμα πρότζεκτ του και συνεργασίες με άλλους γελοιογράφους και κορυφαίους του είδους έκαναν το κοινό να τον λατρέψει. Ωστόσο τα Κουραφέλκηθρα είναι η σειρά που φέρει τη δική του σφραγίδα και τον καθιστά κυρίαρχο του ελληνικού κόμικ. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύουν οι ορδές των φαν που έτρεξαν να τον συναντήσουν στο πόστο του στο Comicdom Con Athens 2021 και να λάβουν υπογεγραμμένους τους τόμους των Κουραφέλκηθρων. Ο Κουραφέλκηθρος μοιράζεται με το athinorama.gr τα συναισθήματά που προέκυψαν από τη συμμετοχή του στο δημοφιλές φεστιβάλ. Όλα όσα τον εμπνέουν, όσα αγαπάει, όσα σκέφτεται και όσα ονειρεύεται αναδύονται μέσα από το διάλογο που ακολουθεί. Ωστόσο, μοιράζεται κάτι ακόμη πιο μοναδικό. Όπως για κάθε τυχερό φαν που τον συναντούσε στο Comicdom έκρυβε στα βιβλία του ένα σκιτσάκι-έκπληξη, ο κομίστας φιλοτέχνησε ένα σκίτσο ειδικά για το Αθηνόραμα. Για όλους αυτούς τους λόγους αξίζει να διαβάσεις αυτή τη συνέντευξη μέχρι το τέλος της. Κατά την περίοδο της πανδημίας η συντροφιά των Κουραφέλκυθρων αποτέλεσε πηγή χαράς για χιλιάδες αναγνώστες, παλιούς και νέους θαυμαστές σου. Όλοι αυτοί βρέθηκαν στο Comicdom Con Athens 2021 προκειμένου να σε συναντήσουν και να αποκτήσουν τον νέο τόμο, υπογεγραμμένο από τον Αντώνη. Πώς ένιωσες που τους συνάντησες από κοντά; H δουλειά μας είναι μια μοναχική δουλειά. Κάθεσαι πάνω από ένα χαρτί ή μια ταμπλέτα και φτιάχνεις κάτι που κυρίως σε νοιάζει να αρέσει σε εσένα. Ναι οκ, τα like και τα μηνύματα είναι ένας άμεσος τρόπος να πάρεις μια ικανοποίηση από τη δουλειά σου. Tίποτα, όμως, δεν συγκρίνεται με τη χαρά του να γνωρίζεις ανθρώπους που αγαπούν αυτό που κάνεις, θέλουν να σε στηρίξουν κι είναι έτοιμοι να μοιραστούν μαζί σου τον τρόπο με τον οποίο τα καραγκιοζάκια που σκαλίζεις σε ένα χαρτί έχουν θετικό αντίκτυπο για τη ζωή τους. Τουλάχιστον για εμένα δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά. Μολονότι έχεις δημιουργήσει πολυάριθμες σειρές κόμικ, ο ίδιος συστήνεσαι στο κοινό ως Αντώνης Κουραφέλκυθρος. Αυτός είναι ο δικός σου τρόπος να δηλώσεις την αφοσίωση σου στο συγκεκριμένο πρότζεκτ; Ίσως είναι αυτό, ίσως είναι ότι οι περισσότεροι με γνωρίζουν έτσι κι αλλιώς μέσω αυτού. Η αλήθεια είναι ότι επειδή μπορεί να αγκαλιάσει την αγάπη μου τόσο για τα κόμικς όσο και για το χιούμορ, κι επειδή μπορώ σε αυτό να κινούμαι με αρκετά μεγάλη ελευθερία είναι ένα πρότζεκτ που άντεξε στο χρόνο, τόσο για το κοινό που το ακολουθεί, όσο και για εμένα που ποτέ δεν κουράστηκα από αυτό. Επίσης είναι ωραίο όνομα το άτιμο. Τα τελευταία χρόνια η τέχνη σου διαρκώς γαργαλάει με το καυστικό της χέρι την πολιτική και την επικαιρότητα. Για σένα η πολιτική γελοιογραφία αποτελεί μια πρόκληση; Η αλήθεια είναι ότι, αν και πολιτικά σχόλια γίνονταν μέσα στα Κουραφέλκυθρα, ποτέ δεν ήθελα να ασχοληθώ με την επικαιρότητα. Ήθελα τα κόμιξ μου να διαβάζονται και 5 και 10 χρόνια μετά με την ίδια θέρμη όπως όταν γράφτηκαν, και τα Κουραφέλκυθρα σε μεγάλο βαθμό το πετυχαίνουν αυτό. Όμως το γεγονός ότι σχολίαζα την επικαιρότητα στο προσωπικό μου προφίλ στο facebook σε συνδυασμό με την αμεσότητα και το «virality» που έχουν τα σκίτσα που σχετίζονται με την επικαιρότητα, ώθησε τα παιδιά από το news247 να μου κάνουν αυτήν την πρόταση. Την οποία αποδέχτηκα για 2 λόγους. Πρώτον επειδή το είδα όπως λες σαν πρόκληση, δεύτερον γιατί πρέπει κάπως να πληρώνω το νοίκι μου. Τελικώς το απολαμβάνω πολύ, και προσπαθώ να δώσω πάντα κι ένα μικρό twist που να θυμίζει λίγο το δικό μου, λίγο σουρεάλ χιούμορ και να ξεφεύγει από το πολύ κλασικό, συνηθισμένο πολιτικό σχολιασμό. Έχεις έρθει αντιμέτωπος με αρνητικά σχόλια γύρω από την ενασχόληση σου με την πολιτική γελοιογραφία; Ποιος είναι ο τρόπος σου να διαχειρίζεσαι τα συγκεκριμένα σχόλια; Προφανώς. Όταν σχολιάζεις την πολιτική, παίρνεις θέση. Και όσο κι αν θέλεις να σχολιάζεις τα κακώς κείμενα από όλες τις πλευρές, έχεις μια ιδεολογία που δεν γίνεται να μη βγαίνει μέσα από τα σχόλιά σου. Όσο δεν παίρνεις θέση είναι εύκολο να σε συμπαθούν όλοι, αλλά τι βαρετό, νερόβραστο και ανούσιο θα ήταν πολιτικό σκίτσο χωρίς πολιτική θέση; Γενικά τα αρνητικά σχόλια δεν με πολυαγγίζουν. Θεωρώ ότι ακόμα και κάποιος που διαφωνεί με τις απόψεις μου μπορεί να απολαύσει τα Κουραφέλκυθρα, γιατί τα θέματα που θίγω συνήθως έχουν να κάνουν με κοινή λογική και με θέσεις καθαρά ορθολογικές, αντιρατσιστικές, αντιφασιστικές και αντιομοφοβικές. Σε τέτοιο βαθμό που αν κάποιος διαφωνεί τόσο που θα αποχωρήσει πχ. από τη σελίδα μου, είναι μεγάλη μου χαρά που τον ξεφορτώνομαι. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου να είμαι αρεστός πχ. σε φασίστες. Ίσα ίσα θα ήθελα να τους είμαι ιδιαίτερα δυσάρεστος. «Η μεγαλύτερη διάκριση για μένα είναι οι άνθρωποι που με πλησίασαν και μου είπαν ότι σε μια πολύ δύσκολη φάση της ζωής τους τα κόμιξ μου τους έφτιαχναν καθημερινά τη διάθεση.» Απλοϊκές γραμμές, άγαρμπο στήσιμο και καμία διάθεση για βελτιώσεις στο σχεδιαστικό στυλ. Αυτές είναι οι τρεις βασικές αρχές σου ως σκιτσογράφος. Εντοπίζεις και στην καθημερινότητα την ομορφιά που κρύβεται μέσα στο μη-τέλειο; Τώρα αυτό δεν ήταν πολύ ευγενικό. Εγώ δεν έρχομαι στη δουλειά σου να σου λέω ότι δεν τυπογραφείς αρκετά γρήγορα στο word! Πέρα από την πλάκα πάντως, οι γραμμές και το σχέδιο σαφέστατα είναι απλοϊκά και έχουν μια παιδικότητα που ταιριάζει με το κείμενο πολύ περισσότερο από το να ήταν ένα τέλεια σχεδιασμένο κόμικ. Από την άλλη εγώ θεωρώ ότι συνέχεια βελτιώνομαι στο σχεδιαστικό μου στυλ. Στα δικά μου μάτια τα τελευταία μου κόμικ δεν έχουν καμία σχέση με τα πρώτα σε επίπεδο σχεδίου, χωρίς να σημαίνει ότι και τα πρώτα δεν είχαν μια αμεσότητα. Το γεγονός ότι τα βρίσκετε ακριβώς ίδια δείχνει τον βαθμό στον οποίο έχω αποτύχει πλήρως να βελτιωθώ. Κατά τα άλλα, το τέλειο μου φαίνεται βαρετό, εμένα δεν με νοιάζει να είναι τέλειο αυτό που κάνω και πολλές φορές αφήνω μικρολαθάκια επίτηδες μέσα στα κόμιξ μου, γιατί είναι και μέρος της προσωπικότητάς μου να μην ασχολούμαι ιδιαίτερα με τις λεπτομέρειες, οπότε κι αυτό θέλω να περάσει μέσα στο σχέδιό μου. Ένας ξεκαρδιστικός σκιτσογράφος. Ένας ανατρεπτικός μουσικός. Ένας δάσκαλος-πρότυπο για τους μαθητές του. Ας υποθέσουμε ότι δεν είσαι όλα αυτά μαζί, αλλά καλείσαι να επιλέξεις. Με ποια ιδιότητα θα πορευόσουν; Το μεγάλο μου απωθημένο είναι η μουσική. Το να γράφω μουσική είναι ίσως και το μόνο ταλέντο που επιτρέπω στον εαυτό μου να πιστεύει ότι έχει. Από την άλλη δεν θα μπορούσα να είμαι μόνο ένα από αυτά γιατί τότε δεν θα ήμουν αυτός που είμαι. Αδυνατώ να συγκεντρωθώ σε μόνο ένα πράγμα κι αυτό είναι βασικό δομικό στοιχείο του χαρακτήρα μου. Είναι γνωστό ότι όσο νέος κι αν είσαι για τα παιδιά δεν υπάρχουν διαβαθμίσεις. Είσαι παιδί ή μεγάλος. Χρησιμοποιείς τα κόμικ σου για να περιορίσεις το χάσμα ή να διδάξεις πράγματα στους μαθητές σου; Πάντα νιώθω μικρότερος από ό,τι είμαι. Συχνά βρίσκομαι σε συγκεντρώσεις με άλλους ανθρώπους που σκέφτομαι από μέσα μου «γιατί με βάλανε να κάτσω με αυτούς τους γέρους τώρα;» και είναι όλοι νεώτεροί μου. Έχω αγκαλιάσει πολύ την παιδικότητά μου και αυτό με βοηθάει και πολύ στη δουλειά μου στα Κουραφέλκυθρα. Eίμαι ανώριμος από πεποίθηση. Τα κόμιξ είναι ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιώ στη δουλειά μου σαφώς. Αλλά η δουλειά του δασκάλου περιλαμβάνει πάρα πολλές διαφορετικές παραμέτρους κι όσα διαφορετικά εργαλεία κι αν έχεις στη διάθεσή σου, τόσο καλύτερα μπορείς να κάνεις το μάθημα πιο ενδιαφέρον. Από την άλλη τη μουσική δεν τη χρησιμοποιώ ποτέ. Δηλαδή μη με φανταστείς να μπαίνω στην τάξη με την κιθάρα σαν τη Μαίρη Πόππινς και να λέω τραγούδια για το αντικείμενο και το κατηγορούμενο. «Συχνά βρίσκομαι σε συγκεντρώσεις με άλλους ανθρώπους που σκέφτομαι από μέσα μου "γιατί με βάλανε να κάτσω με αυτούς τους γέρους τώρα;" και είναι όλοι νεώτεροί μου. Έχω αγκαλιάσει πολύ την παιδικότητά μου και αυτό με βοηθάει και πολύ στη δουλειά μου στα Κουραφέλκυθρα». Ποια είναι τα συναισθήματα σου που επιστρέφεις κοντά στους μαθητές σου μετά από μια τόσο ταραχώδη σχολική χρονιά; Οι δύο τελευταίες χρονιές ήταν πολύ ζόρικες. Πιστεύω φέτος με τη βοήθεια των εμβολίων θα είναι μια πολύ πιο βατή χρονιά για όλους. Εγώ όμως φέτος δεν επέστρεψα στο σχολείο, γιατί αποφάσισα να δοκιμάσω κάτι που ήθελα εδώ και πολύ καιρό, δηλαδή να πάρω άδεια ενός χρόνου για να μπορέσω να αφιερωθώ 100% στα κόμιξ και τη μουσική. Η κούραση των τελευταίων χρόνων από την πολυδιάσπαση μου είχε μαζευτεί και χρειαζόταν ένα διάλειμμα για να επανέλθω δριμύτερος. Οι μαθητές μου οι περσινοί μου λείπουν πολύ.Ήμασταν πολύ αγαπημένη και δεμένη ομάδα. Ελπίζω να τους επισκεφτώ σύντομα! Ποια διάκριση θεωρείς το μεγαλύτερο σου επίτευγμά από το 2006, που ξεκίνησες την καριέρα σου, μέχρι σήμερα; Αναφέρθηκα πριν λίγο σ’αυτό. Η μεγαλύτερη διάκριση για μένα είναι οι άνθρωποι που με πλησιάσαν και μου είπαν ότι σε μια πολύ δύσκολη φάση της ζωής τους (και δεν μιλάω μόνο για την καραντίνα, αλλά και σε άλλες δυσκολίες, περιπέτειες με τη σωματική ή την ψυχική τους υγεία, δυσάρεστες γενικά περιόδους της ζωής τους) τα κόμιξ μου τους έφτιαχναν καθημερινά τη διάθεση. Η αγάπη σου για τον Γάλλο συγγραφέα Ρενέ Γκοσινί είναι γνωστή. Ποια είναι τα στοιχεία της δουλειάς του που σε έχουν κατακτήσει; Το Αστερίξ είναι ένα αληθινά μεγαλοφυές έργο. Θα έλεγα ότι αυτό το οποίο με έχει αγγίξει στη δουλειά αυτή είναι το διακριτικό/αθώο χιούμορ και η αγάπη του Γκοσινί για την ιστορία και ο τρόπος που με κωμικό και ενδιαφέροντα τρόπο σε κάνει να την αγαπήσεις κι εσύ. Υπάρχουν άλλοι κομίστες τους οποίους έχεις ξεχωρίσει και τους παρακολουθείς; Τώρα θα είναι πολύ δύσκολο να αναφερθώ σε Έλληνες και να αφήσω κάποιους απ’έξω γιατί έχουμε χρόνια τώρα πολύ καλές σχέσεις με όλους που βρίσκονται σε αυτή τη σκηνή και θαυμάζω πολύ το έργο τους. Επίσης θαυμάζω πάρα πολύ και κάποια νεώτερα παιδιά που ξεκινάνε τώρα, αλλά θα μου επιτρέψεις να μην αναφερθώ σε ονόματα. Από ξένους που δεν με νοιάζει γιατί δεν πρόκειται να το διαβάσουν αυτό και δεν θα παρεξηγηθούν, κοντά στο δικό μου στυλ, το κωμικό στριπ, είμαι μεγάλος fan της Kate Beaton, των Poorly Drawn Lines και του Nedroid. Σε λίγο πιο fantasy λατρεύω τη σειρά Dungeon του Trondheim και του Sfar. Το σκιτσάκι που έφτιαξε ο Αντώνης Βαβαγιάννης ειδικά για το Αθηνόραμα! Ποια είναι τα σχέδια σου, ή μάλλον τα σκίτσα σου για τη σεζόν που μόλις ξεκίνησε; Συνεχίζω τα Κουραφέλκυθρα και το σκίτσο επικαιρότητας στο News247, ετοιμάζομαι να μπω στο στούντιο για να ηχογραφήσω 4 κομμάτια με το project μου Other Me, τα οποία θα είναι μόνο, ή τέλος πάντων κυρίως, πιανιστικά, θα παίξω πάρα πολύ beach volley, που είναι η καινούρια μου τρέλα και ετοιμάζω και κάτι πολύ πολύ ενδιαφέρον σε έναν άλλον τομέα με τον οποίο έχω μεγάλη τρέλα που είναι τα επιτραπέζια παιχνίδια. Περισσότερα σύντομα… Πηγή

Ο ΧΑΜΟΣ! Αν έψαχνες το Omnibus I εδώ και αιώνες, ή ένα κασόνι μπύρες ψυχή του πάρτι, ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΣΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ! Έλα στο Meet Market να τα πούμε από κοντά, να στηρίξεις Κουραφέλκυθρα, να αποκτήσεις τζιτζιμπριλόνγκια και να τα πούμε από κοντά! FAQ Τι θα βρω στο περίπτερο; - Την φρέσκια επανέκδοση του Omnibus I + το τευχάκι "Καλή ιδέα αφεντικό" - Μπύρες Ψυχή του Πάρτι - Μπλουζάκια, κούπες, Pack Κουραφέλκυθρα (αυτοκόλλητα + μαγνητάκι) Πότε να έρθω για Signing; - Παρασκευή 3, Σάββατο 4 και Κυριακή 5 Ιουλίου μετά τις 17.00 Που; - Στο Γκάζι Τι άλλα νεα; - Ε, ξέρεις μωρέ τώρα... fb event