Search the Community

«Ναι, υπάρχουν και Έλληνες φασίστες» Γιάννης Κουκουλάς Ένα από τα σημαντικότερα βιβλία της σύγχρονης ελληνικής παιδικής – εφηβικής λογοτεχνίας που έχει διαβαστεί από εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά τα τελευταία 50 χρόνια προσαρμόζεται σε κόμικς από την Αγγελική Δαρλάση και τον Δημήτρη Μαστώρο. Και διατηρεί ατόφιο το κλίμα με το οποίο η Άλκη Ζέη περιέγραψε την Αθήνα της Κατοχής Ο τίτλος του άρθρου είναι ενδεικτικός των προθέσεων της ΄Άλκης Ζέη (1923 – 2020) όπως αυτές αποκαλύπτονται σιγά – σιγά στον «Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου» (εκδόσεις Μεταίχμιο, 168 σελίδες): η σπουδαία συγγραφέας, που δραστηριοποιήθηκε κυρίως στην παιδική κι εφηβική λογοτεχνία, μέσα από μια συγκινητική αλλά κι εμψυχωτική ιστορία με φόντο την Αθήνα της Κατοχής καταγράφει τη σταδιακή πορεία ενός εννιάχρονου αγοριού προς την «ενηλικίωση». Μια «ενηλικίωση» που θα έρθει πολύ πριν από τη βιολογική σε καθεστώς πολέμου. Και χαρακτηρίζεται από σταδιακές συνειδητοποιήσεις που υπό συνθήκες ειρήνης θα καθυστερούσαν, θα έρχονταν ομαλά, θα χωνεύονταν με ένα φυσιολογικό ρυθμό. Σε συνθήκες Κατοχής όμως η Ιστορία εξελίσσεται με άλματα και ο χαρακτήρας του παιδιού διαμορφώνεται βίαια κι απότομα, με πόνο, τραύματα, απανωτές ήττες αλλά και σημαντικές προσωπικές νίκες. Τέτοιες νίκες είναι οι σταδιακές καταρρεύσεις των μύθων και η σταδιακή αντικατάστασή τους από τις γνώσεις και τις εμπειρίες. Ο Πέτρος σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής «μεγαλώνει» με ταχείς ρυθμούς και μαθαίνει διαρκώς πράγματα για τη ζωή, τους ανθρώπους, τον χαρακτήρα, την αξιοπρέπεια, την οικογένεια, την ελευθερία, την αντίσταση. «Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου» είναι μια μακρά διαδρομή τεσσάρων ετών μέσα από δύσβατα μονοπάτια με αφετηρία την παιδική αθωότητα εν καιρώ ειρήνης και κατάληξη την ωριμότητα. Το βιβλίο γράφτηκε κατά τη διάρκεια της Χούντας, όταν η Άλκη Ζέη ζούσε εξόριστη στο Παρίσι, και κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1971. Από τότε μέχρι σήμερα έχει κάνει δεκάδες επανεκδόσεις και έχει πουλήσει εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα. Η προσαρμογή του σε κόμικς σε σενάριο της πολυβραβευμένης για βιβλία παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας συγγραφέως Αγγελικής Δαρλάση και του σχεδιαστή Δημήτρη Μαστώρου που έδωσε το 2016 το εξαιρετικό «Εξάρχεια – Το Πικρό Νεράντζι», ακολουθεί πιστά την εξέλιξη του πρωτοτύπου και το εικονοποιεί με έναν πολύ εύστοχο τρόπο αποδίδοντας ιδανικά το κλίμα και το πνεύμα του. Υπερασπιζόμενο και μέσω της εικόνας την ιστορική μνήμη όπως τη θωράκιζε και την προωθούσε το σύνολο του έργου της Άλκης Ζέη. «Για την Άλκη Ζέη, η ανάγκη του “να μη λησμονείς, να θυμάσαι” μοιάζει να είναι μια βαθιά ανάγκη κατανόησης της ατομικής και συλλογικής ύπαρξης και συνείδησης και, ταυτόχρονα, μια συνειδητή αποδοχή της μεγάλης, κοινής κληρονομιάς ενός λαού κι ενός έθνους. Για τη Ζέη, η ιστορική μνήμη δεν αποτελεί ποτέ πεδίο για αναμόχλευση ερίδων και διαφωνιών. Αντίθετα είναι μια θαρραλέα πράξη συμφιλίωσης, (αλληλο)κατανόησης, συνεννόησης, ακόμα και τρόπος επούλωσης πληγών κι ένα χρέος όχι μόνο προς το παρελθόν αλλά και, κυρίως, προς το μέλλον μας» γράφει η Αγγελική Δαρλάση στο επιλογικό της σημείωμα. Και μαζί με τον Δημήτρη Μαστώρο υπογράφουν το τελικό κείμενο, στο οποίο διευκρινίζουν πώς δούλεψαν στο «Μεγάλο Περίπατο» και πώς συνεργάστηκαν με την Άλκη Ζέη που δυστυχώς πέθανε πριν από την ολοκλήρωση του βιβλίου και δεν είχε τη χαρά να το δει τελειωμένο: «Η μόνη δικιά της πρόταση ήταν να μην είναι πολύχρωμη η εικονογράφησή του, πρόταση που φυσικά σεβαστήκαμε κι ακολουθήσαμε. Η αγάπη μας για το συγκεκριμένο βιβλίο και τη δημιουργία του, τα δικά της ενθαρρυντικά, εγκάρδια λόγια και η εμπιστοσύνη που μας έδειξε κατάφεραν να μεταμορφώσουν το βάρος που είχαμε αρχικά νιώσει σε φτερά. Φτερά που θα μας έκανε να ταξιδέψουμε σε έναν τόπο τόσο οικείο και ταυτόχρονα πρωτόγνωρο. Και ταξιδέψαμε... Δεν θα ισχυριστούμε ότι δεν είχε δυσκολίες το ταξίδι μας. Σε κάθε μεταγραφή από ένα είδος σε κάποιο άλλο γνωρίζουμε ότι αναπόφευκτα χάνεις πολλά από το πρωτότυπο. Έτσι και στην περίπτωσή μας, το να μεταγράψεις ένα μυθιστόρημα, όπου πρωταγωνιστεί φυσικά ο λόγος, σε graphic novel, όπου το βασικό αφηγηματικό του μέσο είναι η εικόνα, σήμαινε ότι έπρεπε να αποχωριστούμε αρκετά στοιχεία της πλοκής αλλά και της δυναμικής που φέρει η λογοτεχνικότητα του κειμένου. Έπρεπε να δομήσουμε διαφορετικά το δικό μας βιβλίο, ώστε ν’ ανταποκρίνεται στις δικές του διαφορετικές από το πρωτότυπο, απαιτήσεις και κανόνες. Έπρεπε να βρούμε αυτό που εμάς μας είχε συγκινήσει, αυτό που σ’ εμάς μιλούσε κι αυτό να μεταπλάσουμε κι εκ νέου να δημιουργήσουμε». Σίγουρα τα κατάφεραν. Η κόμικς εκδοχή του «Μεγάλου Περίπατου» είναι απολαυστική και έρχεται να προστεθεί σε μια μεγάλη αλυσίδα από μεταφορές σπουδαίων έργων της κλασικής και νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας σε κόμικς. Μετά τις πολλές προσαρμογές και διασκευές όπως αυτές των Δημήτρη Βανέλλη και Θανάση Πέτρου πάνω σε κείμενα πολλών πεζογράφων και λογοτεχνών (Καραγάτσης, Βουτυράς, Καβάφης, Καρυωτάκης, Παπαδιαμάντης κ.ά.), τον «Ερωτόκριτο» του Βιτσέντζου Κορνάρου από τους Γιάννη Ράγκο, Δημοσθένη Παπαμάρκο και Γιώργο Γούση, τα «Μυστικά του Βάλτου» της Πηνελόπης Δέλτα από τους Γιάννη Ράγκο και Παναγιώτη Πανταζή, την «Κερένια Κούκλα» του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου από τους Ηλία Κατιρτζιγιανόγλου και Γιώργο Τσιαμάντα, τον «Ζητιάνο» του Καρκαβίτσα από τον Kanellos Cob κ.α., η κυκλοφορία του «Μεγάλου Περίπατου» επιβεβαιώνει αυτή την τάση «επιστροφής» στην ελληνική πεζογραφία, αλλά και τη νέα ματιά με την οποία μπορούν να ιδωθούν ακόμα και τα πιο σύγχρονα ελληνικά λογοτεχνικά έργα όπως αυτό της Άλκης Ζέη. Η δομή της διασκευής των Δαρλάση και Μαστώρου ακολουθεί τη δομή του πρωτοτύπου και το βιβλίο διαιρείται σε τέσσερα μέρη με τίτλους: «Όχι», «Πεινάααω», «Συσσίτιο» και «Λευτεριά ή Θάνατος». Η ιστορία ξεκινά την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου με τον θάνατο του τριζονιού του εννιάχρονου Πέτρου και τις οικογενειακές συζητήσεις για την εύθραυστη πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη. Μια μέρα μετά, η Ελλάδα έχει μπει στον πόλεμο και αυτό που φαινόταν για τον μικρό Πέτρο ως κάτι μακρινό και, πιθανώς, ως ένα πεδίο επίδειξης ηρωισμών και ανδρείας, γίνεται θλιβερή πραγματικότητα. Ο πόλεμος είναι σκληρός και κανείς δεν μπορεί να νιώθει ικανοποίηση σε τέτοιες συνθήκες. Μέσα από τα μάτια του Πέτρου, από τις σκέψεις του, από τα όσα συμβαίνουν πρώτα μακριά από αυτόν και προοδευτικά, κατά την εξέλιξη του βιβλίου, όλο και πιο κοντά του, στους γείτονες, στους φίλους, στην οικογένειά του, ο αναγνώστης παρακολουθεί τη διαρκή επιδείνωση της ζωής των Αθηναίων, τον αγώνα για επιβίωση υπό καθεστώς Κατοχής, την προδοσία και τη σκληρότητα αλλά και την αλληλεγγύη και την ανθρωπιά, τον θάνατο που ζυγώνει αλλά και τη ζωή που θριαμβεύει. Η φτώχεια, η πείνα, ο φόβος, η ανελευθερία, οι αρρώστιες, οι νεκροί στη μέση του δρόμου, η ναζιστική αγριότητα, οι δωσίλογοι και οι εκμεταλλευτές γίνονται εφιάλτης για τον Πέτρο που δεν παύει να είναι παιδί. Αλλά ένα παιδί που, όπως όλα τα παιδιά της εποχής, μεγάλωσαν πριν την ώρα τους. Και πήραν μαθήματα ζωής από την αντίσταση, τις διαμαρτυρίες, τις διαδηλώσεις, τις προκηρύξεις, τα συνθήματα στους τοίχους, το ΕΑΜ, τις ειδήσεις για τις νίκες του Κόκκινου Στρατού, την ανυπακοή χωρίς να υπολογίζονται οι συνέπειες και το τίμημα απέναντι στους ναζί και στους ντόπιους συνεργάτες τους. Κι έτσι ο Πέτρος θα καταφέρει να μείνει ζωντανός μέχρι την πολυπόθητη ημέρα της Απελευθέρωσης της Αθήνας, εντελώς διαφορετικός όμως από το παιδί της έναρξης του πολέμου. Και θα ξεχυθεί χαμογελαστός στους δρόμους για έναν πραγματικά Μεγάλο Περίπατο στην ελεύθερη και αδούλωτη Ζωή. Πηγή

Όμηροι, ληστές και αρματολοί στα χρόνια του ιού Γιάννης Κουκουλάς Δεν ήταν μια συνηθισμένη, φυσιολογική χρονιά αυτή που φεύγει. Μια από τις πολλές συνέπειες της κυριαρχίας του ιού επί των ζωών μας ήταν και η ελάττωση της παραγωγής κόμικς. Λίγο πριν από το νέο έτος ξαναθυμόμαστε τα σημαντικότερα έργα του 2020 με την ευχή του χρόνου τέτοιες μέρες τα πράγματα να είναι καλύτερα «Οι Όμηροι του Γκαίρλιτς» του Θανάση Πέτρου (εκδόσεις Iκαρος) Ήρωες ή προδότες; Οι Όμηροι του Γκαίρλιτς στο περιθώριο (ή στην καρδιά;) του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου γίνονται οι ανώνυμοι πρωταγωνιστές σε μια ιστορία διχασμού και πολέμου. Ξεχασμένοι από όλους, έρμαια των παλινωδιών και της αναποφασιστικότητας της ελληνικής κυβέρνησης, οι Έλληνες φαντάροι ένιωσαν στο πετσί τους την έννοια της εγκατάλειψης. Ο Θανάσης Πέτρου παρουσιάζει έπειτα από εξαντλητική έρευνα και τεκμηρίωση τις ζωές αυτών των ανθρώπων σε μια από τις ελάχιστα γνωστές πτυχές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, στην οποία αντικατοπτρίζονται μοναδικά οι πολιτικές συνθήκες της εποχής. «Ληστές» των Γιάννη Ράγκου και Γιώργου Γούση (εκδόσεις Polaris) Στην Ηπειρο των πρώτων δεκαετιών του εικοστού αιώνα, με κεντρικά πρόσωπα τους ληστές που λυμαίνονταν την ύπαιθρο αλλά και τις πόλεις, τοποθετείται η μυθοπλασία των Γιάννη Ράγκου (σενάριο) και Γιώργου Γούση (σχέδια). Μια ιστορία που μπορεί να έχει φανταστικούς πρωταγωνιστές, αλλά βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και είναι εμπνευσμένη από τη ζωή των αδελφών Ρέντζου. Νουάρ ατμόσφαιρα, ηθογραφία, ακρίβεια σε όλα τα πραγματολογικά στοιχεία και τα ιστορικά δεδομένα χαρακτηρίζουν αυτή την ιδιότυπη βιογραφία, από την οποία αναδύονται όλες οι κλασικές παθογένειες του νεοελληνικού κράτους και η διαχρονικά αμετάβλητη διαφθορά της εξουσίας. «Berlin» των Κυριάκου Αθανασιάδη και Νικόλα Κούρτη (εκδόσεις Jemma Press) Ένας λιγόλογος και φλεγματικός ιδιωτικός ντετέκτιβ που ασχολείται με μικροϋποθέσεις δέχεται μια δελεαστική πρόταση που μπορεί να αλλάξει (ή να τερματίσει) τη ζωή του. Αναλαμβάνει τη δουλειά αδιαφορώντας για τους κινδύνους. Αλλά αυτοί θα είναι τελικά απρόβλεπτοι και πολύ περισσότεροι σε μια θηριώδη, επιβλητική και απάνθρωπη μητρόπολη που λέγεται Μπερλίν. Σε μια πνιγηρή και κλειστοφοβική ατμόσφαιρα και με πολλά στοιχεία εξπρεσιονιστικού και παραφυσικού τρόμου, η αυτοτελής νουάρ ιστορία των Αθανασιάδη και Κούρτη αποτελεί την αρχή μιας σειράς που αναμένεται να έχει πολλές ακόμη συνέχειες. «Στο δάσος» των Σπύρου Γιαννακόπουλου και Στέλλας Στεργίου (εκδόσεις Πατάκη) Ένα μοντέρνο παραμύθι που πλάθεται με σκοπό να ανατρέψει κάθε στερεότυπο και κάθε σύμβαση του είδους φιλοτεχνούν ο συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας Σπύρος Γιαννακόπουλος και η γνωστή από την υπέροχη εκδοχή του «Μικρού Πρίγκιπα» Στέλλα Στεργίου. Η συνταγή τα έχει όλα: μάγισσες, γίγαντες, τέρατα, νάνους, μαγεμένες βατραχίνες, πρίγκιπες και σκουπόξυλα. Αλλά τίποτα δεν πηγαίνει όπως συνηθίζεται σε παρόμοιες ιστορίες. Οι ανατροπές κρύβονται σε κάθε γωνιά αυτού του γοητευτικού δάσους που διαβάζεται εξίσου απολαυστικά από μικρούς και μεγάλους. «1800» του Θανάση Καραμπάλιου (εκδόσεις Jemma Press) Στο τέταρτο μέρος της βραβευμένης σειράς «1800», με τίτλο «Χάκι» (= εκδίκηση στα αρβανίτικα) ο Θανάσης Καραμπάλιος παρακολουθεί και καταγράφει τα επόμενα βήματα της οικογένειας των Καραμάνων λίγο πριν από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Κλέφτες και αρματολοί, Έλληνες και Τούρκοι, στρατιώτες και χωρικοί, πλούσιοι και φτωχοί στην ακόμα ρευστή, σαν καζάνι που κοχλάζει, ελληνική ύπαιθρο, παρουσιάζονται με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια σε μια μυθοπλασία που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον μπλέκοντας πραγματικά πρόσωπα και fiction χαρακτήρες και προχωρώντας βήμα βήμα προς τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα που θα ακολουθήσουν σε λίγα χρόνια. «Η γυναίκα με τα τραπουλόχαρτα» της Αλέξιας Οθωναίου (εκδόσεις Jemma Press) Μια σειρά από εγκλήματα με θύματα επιτυχημένους άνδρες στοιχειώνουν τη σκέψη και τη ζωή ενός ντετέκτιβ που πασχίζει να λύσει το μυστήριο στη βροχερή και αφιλόξενη Αθήνα μιας νουάρ και σκοτεινής ιστορίας. Σε κάθε κατακρεουργημένο πτώμα κρύβεται και ένα διαφορετικό τραπουλόχαρτο που οδηγεί στην επόμενη κίνηση σε μια παράδοξη και εφιαλτική παρτίδα πόκερ. Κι όλα αυτά στη βαριά σκιά ενός μεγάλου και μοιραίου έρωτα που αποτελεί μέρος της ίδιας παρτίδας, από την οποία κανείς από τους παίκτες δεν μπορεί να βγει. «Άλκη Ζέη, Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου» των Αγγελικής Δαρλάση και Δημήτρη Μαστώρου (εκδόσεις Μεταίχμιο) Ένα κλασικό βιβλίο της Άλκης Ζέη, μιας από τις σπουδαιότερες εκπροσώπους της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, προσαρμόζουν σε κόμικς η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση και ο Δημήτρης Μαστώρος. Η ιστορία ξεκινά μια μέρα πριν οι Ιταλοί κηρύξουν τον πόλεμο στην Ελλάδα το 1940 και εξελίσσεται μέχρι τη λήξη του πολέμου μέσα από τα μάτια και τη ζωή του μικρού Πέτρου που βλέπει τον εαυτό του να «ενηλικιώνεται» απότομα υπό καθεστώς κατοχής. Κι ας είναι μόνο εννιά χρονών όταν ακούει τις πρώτες σειρήνες. Η πείνα, οι διωγμοί, ο φόβος, ο θάνατος αλλά και η φιλία, η Αντίσταση, η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά εναλλάσσονται σε ένα υπέροχο βιβλίο που γεννά σπάνια συναισθήματα στον αναγνώστη. «Μετεωρίτες» των Τάκη Θεοδοσίου και John Antono (εκδόσεις Λόγος Slovo Α-Ω) Διευθυντής του Ελληνικού Μουσείου Μετεωριτών ο Τάκης Θεοδοσίου και πολιτικός γελοιογράφος και δημιουργός κόμικς με επιστημονικές ανησυχίες ο Γιάννης Αντωνόπουλος, συνεργάζονται σε ένα σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα βιβλίο εκλαΐκευσης της επιστημονικής γνώσης. «Ταξίδι στη Γνώση» είναι ο υπότιτλός του και πράγματι προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία στον αναγνώστη του να μάθει τι ακριβώς είναι οι μετεωρίτες, από πού έρχονται, ποιες οι διαφορές τους, τι μας διηγούνται για την ιστορία του ηλιακού συστήματος, πόσο κινδυνεύουμε από αυτούς, πώς θα εκμεταλλευτούμε την ύπαρξή τους. Τετράς, η Ξακουστή του Πειραιώς των Γιώργου Σκαμπαρδώνη και Δημήτρη Κερασίδη (εκδόσεις Μικρός Ηρως) Τέσσερις ρεμπέτες που μετέπειτα έγραψαν ιστορία, ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Γιώργος Μπάτης, ο Ανέστος Δελιάς και ο Στράτος Παγιουμτζής αποτέλεσαν την Τετράδα την Ξακουστή του Πειραιώς, μια ρεμπέτικη κομπανία που σχηματίστηκε το 1934. Η ιστορία τους βασίζεται στο βιβλίο «Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας» του συγγραφέα Γιώργου Σκαμπαρδώνη, ενώ τα σχέδια φιλοτεχνεί ο Δημήτρης Κερασίδης και το εξώφυλλο ο Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ιστορία μιας παρέας που άφησε εποχή και μέσω αυτής η ιστορία του ρεμπέτικου ως κοινωνικού και καλλιτεχνικού φαινομένου αλλά και η κατάσταση της Ελλάδας την προπολεμική περίοδο. All Hell Broke Loose των Αντώνη Β. και Λέανδρου (εκδόσεις Skewed Press) Η Κόλαση στις εικόνες του Λέανδρου και τα κείμενα του Αντώνη Β. είναι οι σύγχρονες βρόμικες, εχθρικές και σκοτεινές μητροπόλεις και οι κολασμένοι πολίτες καίγονται στα καζάνια της. Αλλά δεν έχουν συνθηκολογήσει. Και κάποια μέρα ξεχύνονται στους δρόμους για να πάρουν εκδίκηση. Πάνω στις φωτογραφίες του Αντώνη Β. από το Οκλαντ της Νέας Ζηλανδίας, το Χονγκ Κονγκ και το Λος Αντζελες που θα μπορούσαν να έχουν ληφθεί από κάθε μεγαλούπολη της Δύσης, ο Λέανδρος στήνει τα δικά του σχέδια και παρουσιάζει ένα «πριν» απελπισίας και ένα φωτεινό «μετά» από το ξέσπασμα της βίας και της επανάκτησης της αξιοπρέπειας έστω κι αν το μέλλον θα είναι πάντα αβέβαιο και υπό διαμόρφωση. «Scary Tales» του Πάνου Ζάχαρη (εκδόσεις Jemma Press) Ο Κακός Λύκος, τα Τρία Γουρουνάκια, ο Κοντορεβιθούλης, η Κοκκινοσκουφίτσα, ο Πίτερ Παν, ο Πινόκιο, ο Λαγός κι η Χελώνα συμπρωταγωνιστούν στα «τρομακτικά παραμύθια» του Πάνου Ζάχαρη που δημοσιεύονται κάθε εβδομάδα στις σελίδες της Εφ. Συν. Ο τρόμος, ωστόσο, δεν προκύπτει από το περιεχόμενο των πρωτότυπων παραμυθιών αλλά από τις απολαυστικές παρωδίες του δημιουργού τους, από τους ευφυέστατους αναχρονισμούς του, από τη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα στην οποία παραπέμπουν. Όλα τα στριπάκια του Ζάχαρη αποτελούν μοναδικά χιουμοριστικά σχόλια πάνω στην εξοργιστική γύμνια των βασιλιάδων αλλά και την κομφορμιστική σιωπή των υπηκόων τους. Καραντινιέροι του Κλήμη Κεραμιτσόπουλου (αυτοέκδοση) Ως «μια αφ’ υψηλού και εκ του ασφαλούς θεώρηση καταστάσεων εγκλεισμού» χαρακτηρίζει σαρκαστικά και αυτοσαρκαστικά ο ίδιος ο δημιουργός το έργο του. Και καταγράφει τη διόλου αρμονική συμβίωση δύο συγκατοίκων στα χρόνια της καραντίνας και του κορονοϊού. «Τι μέρα είπαμε ότι είναι;» είναι η λιτή και λακωνική φράση που παίζει τον ρόλο του προλόγου για να ξεκινήσει ένα χιουμοριστικό «πιτζάμα πάρτι» με μόνους πρωταγωνιστές δύο φίλους σε κατάσταση απομόνωσης και σε διαρκή ανταγωνισμό για το ποιος θα ξεστομίσει την πιο απαισιόδοξη και φαρμακερή ατάκα. Αν όλα αυτά κάτι θυμίζουν στους περισσότερους από εμάς, δεν είναι τυχαίο. Όπως δεν είναι τυχαίο ότι τα ζούμε ακόμα και απ’ ό,τι φαίνεται θα συνεχίσουμε για πολύ ακόμα. Πηγή

«Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» έγινε graphic novel: Ο κομίστας Δημήτρης Μαστώρος μιλά για την τελευταία του δουλειά Πενήντα χρόνια μετά, επανέρχεται -online από σήμερα κι όταν ανοίξουν τα βιβλιοπωλεία φυσικά- «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» της Άλκης Ζέη, αυτήν τη φορά σε μορφή κόμικ με σχέδιο του Δημήτρη Μαστώρου και διασκευή της Αγγελικής Δαρλάση (εκδόσεις Μεταίχμιο). Ένας φόρος τιμής από νεότερους δημιουργούς στη συγγραφέα του θρυλικού ομώνυμου βιβλίου που από την πρώτη του έκδοση το 1971 έχει πουλήσει περί τα 345.000 αντίτυπα και μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Ήταν η πρώτη φορά που ένα παιδικό βιβλίο εξιστορούσε μέσα από τα μάτια ενός παιδιού γεγονότα της Κατοχής και της απαγορευμένης Αντίστασης. Ξεριζωμένη και πάλι τότε από την Ελλάδα λόγω της χούντας, η 'Αλκη Ζέη εκπατρισμένη στο Παρίσι έγραψε τον μεγάλο περίπατο του Πέτρου αναπλάθοντας με τη γραφή της δραματικά βιώματα δικά της και πολλών, με απλότητα, χωρίς διδακτισμό και με το υποδόριο χιούμορ της που δεν την εγκατέλειψε ποτέ, συνεχίζοντας τη συναρπαστική της πορεία η οποία σταμάτησε τον Φεβρουάριο του 2020. Πώς θα της φαινόταν άραγε ο αντιστασιακός Πέτρος, ο σκανταλιάρης Σωτήρης ο κολλητός του σε graphic novel; Ο κομίστας Δημήτρης Μαστώρος που έκανε γνωστά τα Εξάρχεια στους Γάλλους με το επιτυχημένο του graphic novel «L'Orange Αmère»(«Εξάρχεια Το πικρό νεράντζι») μιλά στο ΑΠΕ/ΜΠΕ για τη δική του ματιά στον «μεγάλο περίπατο του Πέτρου», τη συμμετοχή της Άλκης Ζέη στην προετοιμασία της έκδοσης, την επικαιρότητα του βιβλίου, αλλά και το ελληνικό κόμικ, παρότι ο ίδιος γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε στις Βρυξέλλες, πρωτεύουσα με ισχυρή παράδοση στο κόμικ. Είσαι 31 χρόνων, ανήκεις σε μια γενιά μακρινή από το βιβλίο, ιδίως από τα γεγονότα που εξιστορεί. Πώς προέκυψε η εμπλοκή σου στον «μεγάλο περίπατο του Πέτρου»; Είχα δικό μου πρότζεκτ, όταν στο μεταξύ μού πρότειναν από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» να αναλάβω το σχέδιο. Δεν είχα ξαναδουλέψει σε διασκευή βιβλίου και μού άρεσε η ιδέα, άλλωστε η Αγγελική Δαρλάση που έκανε τη διασκευή είχε την περισσότερη δουλειά. Έκριναν ότι το σχέδιό μου θα ταίριαζε στην ατμόσφαιρα του βιβλίου. Κι επειδή ζω στις Βρυξέλλες και γνωρίζω την κόρη της Άλκης Ζέη, την Ειρήνη, είχα την φιλική υποστήριξή της, όπως και του Πέτρου, τού αδελφού της. Με δεδομένο ότι άρεσε η ιδέα στην Άλκη, διάβασα το βιβλίο -το είχα διαβάσει πρώτη φορά όταν ήμουν μικρός- κι αμέσως «είδα» κάποιες σκηνές που κόλλαγαν πολύ σε κόμικς. Της έστειλα ένα δείγμα σχεδίου της άρεσε και αποφασίσαμε να προχωρήσουμε. Ξεκίνησα το καλοκαίρι του 2019 και τις τελικές σελίδες άρχισα να τις σχεδιάζω στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 2020, λίγες μέρες πριν φύγει από τη ζωή. Είχε προλάβει να δει το πρόσωπο του Πέτρου στο σχέδιο και της άρεσε. Στο πρώτο λοκντάουν δούλευα το βιβλίο συνέχεια, είτε στην Ελλάδα είτε στις Βρυξέλλες, πάντως αρκετά γρήγορα για τα δεδομένα μου. Κι επειδή ήθελα να βγει τώρα, επέμενα να κάνω την δική μου γραμματοσειρά οπότε όλα τα γράμματα στο βιβλίο είναι χειρόγραφα ενώ θα μπορούσα να τα κάνω στον υπολογιστή, πράγμα που δεν έκανα και το πλήρωσα γιατί έχει πολλούς διαλόγους. Τι σε άγγιξε διαβάζοντάς το; Το είδα αμέσως με το βλέμμα της δουλειάς. Όταν πεθαίνει η γιαγιά ενός παιδιού και πρέπει αντί να την θάψουν επίσημα να την πετάξουν στο νεκροταφείο ώστε να μη τη δηλώσουν νεκρή και χάσουν το δελτίο συσσιτίου της, ενθουσιάστηκα με την ιδέα να ζωγραφίσω την εικόνα. Τόσα άτομα του βιβλίου έχουν μια εικόνα, έπρεπε να βρω τις φάτσες τους πώς θα κινούνται, πώς θα μιλάνε… Δουλεύουμε πολύ το στόρυμπορντ. Με το που σου σκάει μια σκηνή από την ανάγνωση σημειώνεις σ' ένα τετράδιο πώς θα είναι ένα καντράζ. Θεωρείς ότι είναι ένα βιβλίο για παιδιά ή για μεγάλους; Αυτή είναι η μαγκιά. Περιγράφει κάποιες σκηνές πολύ σκληρές, αφήνοντας άλλα ιστορικά γεγονότα ασχολίαστα τα οποία καταλαβαίνεις όταν το ξαναδιαβάσεις στην εφηβεία κι έχεις ακούσει π.χ. για τους χίτες, για το σκοπευτήριο της Καισαριανής. Και σίγουρα είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται από μεγάλους. Τι σε διευκόλυνε στην πρόσληψη της εποχής στην οποία αναφέρεται το βιβλίο; Έπρεπε ιστορικά να είμαστε σωστοί, έψαξα φωτογραφίες, υλικό από ταινίες, ανέτρεξα στο πελώριο φωτογραφικό λεύκωμα της Βούλας Παπαϊωάννου για να βρω τους δρόμους, τα αμάξια της εποχής, την πλατεία Ομονοίας, τον κινηματογράφο Ατθίς στην Πατησίων, την πλατεία Αϊ Γιώργη στην Κυψέλη, όλα όσα αναφέρονται στο βιβλίο. Δεν ήξερα τι είναι η φουφού, έπρεπε να το ψάξω. Όπως και τα φορέματα της Αντιγόνης με τα στοιχεία της εποχής, τα πλισέ και άλλες λεπτομέρειες που περιγράφει η Άλκη Ζέη. Η έκδοση αυτή προσεγγίζει μια άλλη γενιά, πιο εξοικειωμένη με το graphic novel. Εμένα αυτό μ' ενδιαφέρει. Είναι ένα βιβλίο 50 ετών και είναι επίκαιρο όχι μόνο επειδή μεταγράφεται σε μια διαφορετική γλώσσα που είναι το κόμικ αλλά και επειδή είμαστε μια χώρα που ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει να ξαναφουντώνει ο φασισμός και ο ναζισμός, το έχουμε δει πρόσφατα. Διαβάζουμε τον μεγάλο περίπατο του Πέτρου και μπορούμε να δούμε παράλληλα ότι μπορεί να συμβούν ακόμα και σήμερα. Ήταν ένα βιβλίο μπροστά από την εποχή του. Όταν η Άλκη Ζέη το έγραφε το 1970 μπόρεσε και μίλησε για ανθρώπινες σχέσεις ακόμα και για προδοσίες, μίλησε για τα παιδιά, τις γυναίκες. «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» είναι, νομίζω, αρκετά επίκαιρος σε πολλούς τομείς. Πώς βλέπεις το ελληνικό κόμικ; Τα γυμνασιακά μου χρόνια τα πέρασα εδώ στην Ελλάδα και μεγάλωσα με τη Βαβέλ. Εξαιρετικό περιοδικό. Δεν ξέρω κάποιο περιοδικό στη Γαλλία τόσο εκλεπτυσμένο, με εξαιρετικά κόμικς από τη Γαλλία, την Ιταλία, με άρθρα και άποψη. Πήγαινα στο φεστιβάλ της Βαβέλ κάθε χρόνο, στενοχωρήθηκα όταν σταμάτησε. Ήθελα να το ξαναδώ, να ξαναβγεί το περιοδικό. Πρόσφατα είχε κυκλοφορήσει και ο «Μπλε Κομήτης» μια αξιόλογη προσπάθεια. Έχουμε πολύ καλά χέρια στην Ελλάδα, ωραία κόμικς που ίσως δεν είναι τόσο γνωστά στο ευρύ κοινό. Συνεχίζοντας το ενδιαφέρον παιχνίδι του κόμικ ποιο θα είναι το επόμενο πρότζεκτ σου; Μια προσωπική ιστορία με φόντο την Ελλάδα των παιδικών μου χρόνων, όχι σε συγκεκριμένο χώρο όπως τα Εξάρχεια. Είναι όμως ακόμα νωρίς. Πηγή