Ilias Tsiaras

Εντάξει, τέτοιο χαμό δεν περίμενα, χαίρομαι αφάνταστα. Αυτό που ήθελα να προσθέσω, αφού συμφωνήσω με όσα λέτε περί στερεοτύπων και της αρνητικής τους έννοιας, είναι πως ο Spiegelman δεν δίστασε να αποτυπώσει τον πραγματικό(;) χαρακτήρα του πατέρα του, κι ας έδινε τροφή για εύκολα σχόλια περί Εβραίων και του δύστροπου χαρακτήρα τους, αφενός μεν για να θίξει το πόσο καταστροφικός είναι ένας πόλεμος ακόμα και για έναν επιζών, αλλά και να δείξει ταυτόχρονα πως ο ρατσισμός δεν έχει καμία απολύτως λογική βάση και υπόσταση, όντας απλά και μόνο ένα παραπροϊόν του φόβου της διαφορετικότητας

Δυστυχώς, ακόμα και στις μέρες μας, υπάρχει μια αρκετά μεγάλη μερίδα ανθρώπων (ιδίως στη χώρα μας) που θεωρεί πως ο κόσμος των κόμικς, ήτοι ολόκληρη η 9η Τέχνη, αφορά αποκλειστικά και μόνο μικρούς σε ηλικία αναγνώστες και υπάρχουν μόνο προς τέρψη και σε καμία περίπτωση για προβληματισμό ή τη μεταφορά οποιουδήποτε κοινωνικού ή άλλου μηνύματος. Το μόνο που έχω να προτείνω σε αυτή τη, ξανά δυστυχώς, πλειοψηφία είναι ‘διαβάστε το Maus’. Ναι, το ξέρω πως έχει ποντίκια και γάτες ως πρωταγωνιστές, αλλά κάντε τη χάρη στον εαυτό σας και διαβάστε το. Αν δεν συγκινηθείτε από το σπαρακτικό δράμα που ξεδιπλώνεται στις σελίδες του συγκεκριμένου graphic novel, πραγματικά δεν ξέρω τι μπορεί να σας συγκινήσει. Το αριστούργημα του Art Spiegelman είναι μια παράλληλη αφήγηση κατά την οποία γινόμαστε μάρτυρες της προσπάθειας του δημιουργού να μάθει από τον πατέρα του, Vladek, όσα περισσότερα μπορεί για τις τραυματικές εμπειρίες του ως επιζών του Ολοκαυτώματος και της φρικιαστικής παραμονής του στο κολαστήριο του Άουσβιτς. Πρόκειται για ένα διπλό δράμα καθώς, πέρα από τα όσα απάνθρωπα μαρτύρια πέρασε ο Vladek ως Εβραίος στα χέρια των Ναζί, παράλληλα βλέπουμε και τις δυσκολίες μιας αποξενωμένης οικογένειας, αφού ο Art και ο Vladek δεν τα πάνε καθόλου καλά από τότε που η μητέρα του πρώτου και σύζυγος του δεύτερου, Anja, αυτοκτόνησε, περίπου μια δεκαετία πριν από την αρχή της ιστορίας. Εκτός από τις, προφανώς, πάρα πολύ σκληρές εικόνες που περιγράφουν τα αδιανόητα γεγονότα που βίωσε ο Vladek από την αρχή ως και το τέλος του πολέμου, και την σχεδόν υπερφυσική θέλησή του για επιβίωση, και η χρονικά νεότερη αφήγηση δεν υπολείπεται κάτι σε θλιβερά περιστατικά και ενδιαφέρον. Πρόκειται για έναν σύγχρονο ύμνο στη ζωή, μια γροθιά στο στομάχι όλων όσοι εθελοτυφλούν, πιστεύοντας πως ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός και συμπονετικός ενώ θέτει και ένα φιλοσοφικό ερώτημα σχετικά με το ποιος είναι πιο τυχερός: αυτός που κατάφερε να επιζήσει από ένα μέρος σαν το Άουσβιτς ή αυτός που άφησε εκεί τα κόκαλά του; Ειδική μνεία πρέπει να γίνει και για το καλλιτεχνικό κομμάτι, καθώς η τεχνοτροπία που χαρακτηρίζει την εικονογράφηση είναι αρκετά ιδιαίτερη και πρωτότυπη. Το σκίτσο θυμίζει έντονα καρτούν, με τους χαρακτήρες να έχουν τη μορφή ζώων (ανθρωπομορφισμός), ένα τρικ που ταιριάζει γάντι στο συγκεκριμένο graphic novel, καθώς δημιουργεί την απαραίτητη απόσταση από τις κτηνώδεις και απάνθρωπες πράξεις που περιγράφονται, ένα γεγονός που υπερθεματίζει το αφάνταστο μίσος των ημερών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ένα μίσος που δεν περιοριζόταν μόνο στους στρατιώτες, αλλά κατάφερε να ποτίσει τις καρδιές και του απλού λαού. Επίσης, παρά το σχεδόν απλοϊκό εικαστικό, ο Spiegelman με το ασπρόμαυρο σκίτσο του καταφέρνει να αποδώσει εκπληκτικά και τις εκφράσεις των προσώπων, κάτι αρκετά δύσκολο μιας που υπενθυμίζω πως μιλάμε για ανθρωπόμορφα ποντίκια (Εβραίοι), γάτες (Γερμανοί) και γουρούνια (Πολωνοί), ένας καθόλου τυχαίος συμβολισμός. Τα βραβεία που έχει αποσπάσει το Maus μιλούν και μόνα τους για τη σημασία του στον χώρο των κόμικς. Πέρα από τα ‘κλασικά’ Eisner και Harvey, έχει κερδίσει και πολλά άλλα που δεν τα βλέπουμε συχνά σε έργα της 9ης Τέχνης (Pulitzer, Los Angeles Times). Επαναλαμβάνομαι, αλλά δεν πειράζει: κάντε μια χάρη στον εαυτό σας και διαβάστε το.

Δίκιο έχεις, δεν το πρόσεξα, είδα πως υπάρχει ήδη και είπα να κάνω τον δεύτερο τόμο! Μεγάλη κουβέντα ανοίγεις! Εγώ δυστυχώς (ή ευτυχώς, δεν ξέρω ακόμα) τη βιβλιοθήκη μου την έχω στο πατρικό μου. Στο δικό μου σπίτι δεν χωράει με τίποτα.

Πέρα από την πλάκα, το θεωρώ εκπληκτικό. Βέβαια, είμαι τεράστιος φαν του Έλρικ, οπότε δεν είμαι απόλυτα αντικειμενικός. Ξεφύλλισε το και δες.

Εδώ είσαι. Μετά να μας πεις ποιος τα λέει καλύτερα! Χαχαχα

Εκδόσεις : ΑίολοςΣελ: 176 - Διαστάσεις: 24 x 32, Σκληρόδετο Εξώφυλλο ISBN: 978-960-521-296-4 - Τιμή: € 15.40Μετάφραση : Θωμάς Μαστακούρης Η Καταιγίδα αποτελεί τη συνέχεια από το graphic novel Ο Ρουμπινένιος Θρόνος, το πρώτο μέρος μιας νέας σειράς επικής, σκοτεινής φαντασίας εμπνευσμένης από το έπος του περιβόητου αλμπίνου αντιήρωα Έλρικ του Μελνιμπονέ, του διασημότερου δημιουργήματος του υπερταλαντούχου συγγραφέα Michael Moorcock. Αυτό που διαφοροποιεί τη νέα αυτή προσπάθεια αναβίωσης ενός εκ των θρυλικότερων πρωταγωνιστών του Sword & Sorcery, εφάμιλλου για πολλούς με τον έναν και μοναδικό Κιμμέριο, είναι το γεγονός πως ο Julien Blondel (μαζί με τον Jean-Luc Cano σε αυτό το δεύτερο τεύχος) δεν περιορίζεται σε μια απλή μεταφορά των λογοτεχνικών περιπετειών του Λευκού Λύκου, αλλά τολμά να προχωρήσει ένα βήμα πιο πέρα, και να δώσει στον αναγνώστη μια εφιαλτική πανδαισία ενός (πολυ)σύμπαντος, δείχνοντας για πρώτη φορά την ακραία και παράλογη βία μέσα στην οποία ανδρώθηκε ο Έλρικ. Ο δεύτερος αυτός τόμος, ξεκινά ακριβώς από εκεί που έκλεισε ο πρώτος, με τον σατανικό Yyrkoon να απαγάγει την πολυαγαπημένη ερωμένη του Έλρικ, Cymoril -αδελφή του πρώτου και ξαδέλφη του δεύτερου, γιατί έτσι κάνουν οι πραγματικοί Μελνιμπόνιοι- και να εξαφανίζεται χάρη στη βοήθεια ενός τρομακτικού δαίμονα. Όπως ίσως μπορείτε να φανταστείτε, αυτή η εξέλιξη δεν είναι κάτι που μπορεί να ανεχτεί ο ηγεμόνας της πιο αδυσώπητης Αυτοκρατορίας που γνώρισαν ποτέ τα Νεαρά Βασίλεια, και, επικαλούμενος τον προστάτη του και άρχοντα του Χάους, Άριοχ, εξαπολύει ένα αδίστακτο ανθρωποκυνηγητό, χρησιμοποιώντας όλα τα μαγικά μέσα που διαθέτει. Δυστυχώς για τον καταραμένο ασπρομάλλη (κι ευτυχώς για μας), ο ξάδελφός του δεν είναι κάποιος κοινός θνητός αλλά ένας σχεδόν εξίσου ισχυρός μάγος, με το μανιασμένο πάθος της ζήλιας να ενισχύει ακόμα περισσότερο τόσο τη δύναμη όσο και την αποφασιστικότητά του. Η τελική μονομαχία ανάμεσα στους δύο αντίζηλους είναι απλά εκπληκτική, γεμάτη λύσσα και μένος. Οι δε τελευταίες σελίδες αποτελούν μια λυτρωτική ενδοσκόπηση στην ψυχοσύνθεση ενός νομοτελειακά χαοτικού χαρακτήρα και δρουν σαν ένα σαφέστατο και πλήρως επεξηγηματικό προοίμιο του τι θα ακολουθήσει στη συνέχεια, καθώς ο Έλρικ παραδίδεται όλο και περισσότερο στην παρασιτική του σχέση με την Καταιγίδα, το μαγικό ξίφος που θα τον σημαδέψει για το υπόλοιπο της ζωής του. Όλα αυτό βέβαια, όπως και η περιρρέουσα, πανταχού παρούσα ατμόσφαιρα μιας νωχελικής ηδονής και οδύνης, ενισχύονται και υπογραμμίζονται από τα εκπληκτικά σκίτσα των Julien Telo, Robin Recht και Didier Poli που κοσμούν τη συγκεκριμένη έκδοση, η οποία μάλιστα κυκλοφορεί στο μεγάλο, τυπικό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, format. Στα συν, πέρα από την πολύ καλή μετάφραση του μετρ του είδους και μεταφραστή και των βιβλίων του Moorcock για λογαριασμό των εκδόσεων Αίολος, Θωμά Μαστακούρη, αξίζει να αναφερθεί και ο κατατοπιστικότατος και πολύ εμπνευσμένος πρόλογος του σπουδαίου Alan Moore. Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα σύγχρονο έπος αντάξιο του οράματος του Moorcock αλλά και του ονόματος του Έλρικ, το οποίο θα ικανοποιήσει τους πάντες αλλά οι ήδη μυημένοι στα μυστικά του λογοτεχνικού έργου του Βρετανού συγγραφέα θα το λατρέψουν μέχρι κεραίας.

Ευχαριστώ, φίλε! Έχει ψηφιστεί ως ένα από τα 15 χειρότερα κόμικς της δεκαετίας (το 2009), γιατί ενσαρκώνει τη χειρότερη πλευρά των σύγχρονων ιστοριών του χώρου. Μαυρίλα, βία, καφριλίκια και τρελή αποδόμηση του υπερηρωικού ιδεώδους. Εγώ βέβαια το λέω ρεαλισμός και διεισδυτική ματιά στην ψυχοσύνθεση ενός ιδιαίτερα ασταθούς συνόλου με υπερδυνάμεις που, θεωρητικά πάντα, δεν δίνουν ή δεν χρειάζεται να δίνουν λογαριασμό σε κανένα.

Το Identity Crisis είναι ένα κόμικ που ακόμα και τώρα, πάνω από 15 χρόνια μετά την έκδοσή του, συνεχίζει να διχάζει κοινό και κριτικούς. Συγκαταλέγομαι στη μερίδα εκείνων που το θεωρούν ως ένα από τα καλύτερα υπερηρωικά δείγματα γραφής που κυκλοφορούν, ακριβώς επειδή αναγκάζει τον αναγνώστη να δει κατάματα κάτω από τη μάσκα χαρακτήρων που μέχρι πρότινος θεωρούσε θεούς, και να συνειδητοποιήσει πως τελικά πρόκειται για απλούς ανθρώπους με τρομακτικές δυνάμεις. Τι γίνεται λοιπόν όταν οι ήρωες τυφλωθούν από οργή; Το Identity Crisis αποτελείται από επτά ομότιτλα τεύχη, αν και όπως συνηθίζεται, οι λεπτομέρειες της ιστορίας ξεδιπλώνονται και σε μια πλειάδα τίτλων σε διάφορες άλλες σειρές. Ο σεναριογράφος του, Brad Meltzer, δεν φοβάται να μας σοκάρει από τα πρώτα κιόλας καρέ, στα οποία βλέπουμε τη δολοφονία της Sue Dibny, της συζύγου του Elongated Man. Το φρικτό αυτό γεγονός πυροδοτεί ένα ανελέητο κυνηγητό εύρεσης του δράστη, κατά τη διάρκεια του οποίου έρχονται στο φως αποτρόπαια μυστικά τα οποία κρατούνταν επτασφράγιστο μυστικό για χρόνια. Δεν σκοπεύω να επεκταθώ περαιτέρω γιατί όπως ίσως έχετε καταλάβει πρόκειται για ένα όχι και τόσο τυπικό murder mystery, ένα αγωνιώδες whodunnit γεμάτο ανατροπές. Δύο είναι τα βασικά στοιχεία που θεωρώ αναγκαίο να αναδειχτούν, και είναι φυσικά αυτά τα οποία προσωπικά πιστεύω πως κατατάσσουν το συγκεκριμένο κόμικ ως ένα από τα αρτιότερα που έχω διαβάσει ποτέ μου. Το πρώτο είναι πως ο Meltzer καινοτομεί, χρησιμοποιώντας μια σειρά δευτεροκλασάτων, ακόμα και τριτοκλασάτων χαρακτήρων (ηρώων και εγκληματιών) με τέτοια μαεστρία που, αν δεν κλέβουν την παράσταση, στη χειρότερη στέκονται επάξια δίπλα στους Batman, Superman και τα λοιπά μέλη της Justice League. Η δράση δεν περιορίζεται σε δύο τρία άτομα, αλλά εκτίνεται σε αρκετές υπερηρωικές ομάδες ενώ ταυτόχρονα σε πολλά σημεία γινόμαστε μάρτυρες και μιας πιο απλής καθημερινότητας, βλέποντας τις σχέσεις μεταξύ συζύγων και γονέων με τα παιδιά τους, μια συγκινητική και παράλληλα απαραίτητη υπενθύμιση της ανθρωπιάς που κρύβεται κάτω από τη στολή του άφθαρτου και άτεγκτου υπερήρωα. Σε ό,τι αφορά τη δράση, έτσι για να σας ανοίξω την όρεξη, λέω να βάλω εντελώς τυχαία την παρακάτω εικόνα. Είμαι σίγουρος πως θα σας κάνει να θέλετε να διαβάσετε τι θα γίνει στη συνέχεια… Το δεύτερο στοιχείο είναι το ίδιο το ζουμί της ιστορίας, το ερώτημα που κρύβεται μέσα στα πολύχρωμα καρέ και τις βίαιες, συχνά αιματηρές σκηνές μάχης που έχει σχεδιάσει αριστοτεχνικά ο Rags Morales (σκίτσο) με τη βοήθεια και του Michael Bairs (μελάνια) είναι επί της ουσίας ένα τεράστιο, και στην πραγματικότητα ιδιαίτερα δύσκολο, ηθικό δίλημμα: υπάρχει κάποια κόκκινη γραμμή, μια απαραβίαστη ευθεία που διαχωρίζει το καλό από το κακό; Μέχρι ποιου σημείου δικαιολογείται η χρήση της οποιασδήποτε υπεράνθρωπης ικανότητας στο όνομα της δικαιοσύνης; Πότε η δικαιοσύνη ταυτίζεται με την τιμωρία; Η τιμωρία οφείλει να είναι ανάλογη του εγκλήματος; Και αν είχες τη δυνατότητα να αποτρέψεις ένα δυνητικό έγκλημα από το ενδεχόμενο να επαναληφθεί στο μέλλον, δικαιολογείται η εκ προοιμίου καταστολή του και η συνεπακόλουθη καταδίκη του εν δυνάμει δράστη; Μέσα από τις σελίδες του Identity Crisis ο αναγνώστης έχει την πρωτόγνωρη ευκαιρία να δει χωρίς καμία προσπάθεια ωραιοποίησης και αποστασιοποίησης, άμεσα και αμείλικτα, τι σημαίνει μια προσωπική επίθεση στις τάξεις της υπερηρωικής κοινότητας, δείχνοντάς μας με τον πλέον παραστατικό τρόπο πως η εν λόγω κόκκινη γραμμή, μόνο κόκκινη δεν είναι, καθώς στην καλύτερη περίπτωση έχει ένα αχνό, γκρι χρώμα, αλλά ούτε και ευθεία, αφού υπάρχουν σημεία στα οποία καμπυλώνει επικίνδυνα. Αναμφίβολα πρόκειται για ένα κόμικ που αξίζει μια θέση στη βιβλιοθήκη μας, καθώς ξεγυμνώνει τους ήρωες των παιδικών μας χρόνων, αποκαλύπτοντας τους πραγματικούς τους εαυτούς, οι οποίοι είναι γεμάτοι ελαττώματα και αδυναμίες, όπως άλλωστε και η ίδια η ανθρωπότητα την οποία έχουν ορκιστεί να υπηρετούν. Δεν γνωρίζω εάν έχουμε τελικά τους ήρωες που μας αξίζουν, σίγουρα όμως έχουμε ήρωες που μας μοιάζουν. Κάτω από τη στολή είναι τρωτοί, αλλά αυτό δεν αφαιρεί στο ελάχιστο το θάρρος και την ανδρεία τους.

Συμφωνώ εν μέρει με τον Dr Paingiver. Παραθέτω τι έγραψα στο goodreads (4/5 αστεράκια) Ο Douglas Adams θα ήταν πολύ περήφανος. Ο μόνος λόγος που δεν του βάζω 5 αστέρια είναι γιατί είναι λίγο too much για τα γούστα μου. Αλλά μόνο λίγο. Το απόλαυσα παρά πολύ